سعید غفاری - دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
جواد رحیمی - کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی

هدف: این تحقیق بررسی تاثیر کتابخانه های روستایی استان مرکزی در کاهش آسیب های اجتماعی است.روش: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- پیمایشی بوده و از نظر هدف تحقیق کاربردی است. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفت. پایایی پرسشنامه بر اساس مقدار آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مذکور برابر عدد (۰,۸۹) محاسبه و روایی آن توسط متخصصان تائید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ بود.جامعه آماری این پژوهش کاربران ۲۱ کتابخانه روستایی دایر در سطح استان مرکزی است، با توجه به فرمول کوکران ۲۳۵ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. و از بین کتابداران هم ۱۹ نفر به صورت تمام شماری در پژوهش شرکت کردند، در این پژوهش از تجزیه و تحلیلی های توصیفی (جدول های توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار ) برای شناخت جامعه آماری و از تجزیه و تحلیل استنباطی (آزمون تی تک نمونه ای) جهت حصول نتایج و آزمون فرضیه ها استفاده شد.یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین استفاده از خدمات کتابخانهای و کاهش آسیبهای اجتماعی در بین اعضای کتابخانه در استان مرکزی رابطهی معناداری وجود دارد،بین جنسیت استفاده کنندگان از کتابخانه های روستائی و کاهش آسیب های اجتماعی در استان مرکزی رابطه معنی دار وجود دارد،،بین میزان تحصیلات استفاده کنندگان از کتابخانه های روستائی و کاهش آسیب های اجتماعی در استان مرکزی رابطه معنی دار وجود داشت،از طرفی سن استفاده کنندگان از کتابخانه های روستائی در کاهش آسیب های اجتماعی در استان مرکزی موثر است. بین میزان مشکلات و موانع کتابخانه های روستائی و کاهش آسیب های اجتماعی در استان مرکزی رابطه معنی دار وجود داشت.نتایج: بر اساس یافته های پژوهش میتوان بیان کرد، انواع خدمات کتابخانهای ارائهشده شناسایی شد. عدم تناسب خدمات ارائهشده با نیاز روستائیان بزرگترین مانع استفاده آنها از کتابخانه های روستایی شناسایی شد.در حالی که به نظر میرسد، استفاده از کتابخانه های روستایی از طریق ارائه خدمات و ایجاد راهکارهای مناسب منجر به کاهش آسیبهای اجتماعی روستائیان میشود. کتابخانه های روستایی نزدیکترین مراکز دانش به روستاها هستند، می توان از طریق برنامه های متنوع آموزشی، منابع آموزشی، توسعه و ارائه خدمات متناسب با نیازهای اعضاء ، مرکزی مناسب برای رفع برخی از نیازهای آنان باشد، لذا مسئولین کتابخانه های روستایی میتوانند با برنامهریزی بهتر جوانان بیشتری را جذب کتابخانه کنند. نقش کتابداران در کتابخانه های روستایی و ارتقاء تخصص و مهارتهای آنان می تواند زمینه لازم برای خدماتدهی به این قشر را فراهم آورند.

کتابخانه های روستایی،کتابدار،مراجعه کننده،آسیبهای اجتماعی.