سیدعلی طباطبایی - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
آرمان آذری - دانشجوی دکتری
سیدعلی محمد مدرس ثانوی - استاد گروه زارعت دانشگاه تربیت مدرس
امیرمحمد ناجی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شاهد

به منظور مطالعه تأثیر تنش کم آبی در ژنوتیپهای کلزا از نظر عملکرد دانه، مطالعه شاخصهای کمی تحمل به خشکی و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به خشکی، تعداد 56 ژنوتیپ کلزا از گونههایB. rapa و Brassic napus به همراه 3 رقم شاهد (با 5 تکرار) به صورت آزمایش آگمنت در دو شرایط آبیاری مناسب و تاخیری (انجام آبیاری بر اساس 60 و 85 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس آ) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در سال زراعی 89-88 مورد بررسی قرار گرفتند. ارزیابی ژنوتیپهااز نظر شاخصهای حساسیت به تنشSSI)تحملTOL)درصد کاهش محصولYr)بهرهوری متوسطMP) میانگین هندسی بهرهوریGMP) شاخص تحمل تنشSTI) و میانگین هارمونیکHM) صورت گرفت. اختلاف بین ارقام از نظر کلیه شاخصها معنیدار بودنتایج حاصل از نمودار پراکنش سه بعدی و تجزیه خوشهای نشان داد ارقام: زرفامBP18 ،Herald ساری گل،Modena ،Syn3 ،Amber توسط کلیه شاخصها به عنوان ارقام مقاوم به خشکی و توانایی تولید مطلوب شناخته شدند. بر مبنایوجود همبستگی قوی بین شاخصهایHAR و STI ،GMP ،MP با عملکرد بیومس در شرایط تنش و نبود تنش، برترین شاخصها برای شناسایی ژنوتیپهای مقاوم کلزا شناخته شدند. همچنین ارقام Ryder ، NK6،Mozart ،ParkLand ،Olga ،Rimbow Puma ،Ceres ،Talent ،Milena و طلایه با داشتن توانایی تولید و تحمل به خشکی مورد توجه قرار گرفته و به همراه ارقام قبل جهت کاشت در سال دوم گزینش شدند. این مطالعه نشان داد که ارقام گونهB.napus نسبت به خشکی مقاومتر از گونه B. rapa میباشند

کلزا، خشکی، شاخصهای مقاومت، تجزیه خوشهای