شیماء محمودپورجاسکی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
اکبر جدیدی محمدآبادی - عضو هیئت علمی، علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی میزان توجه به مهارت های زندگی در محتوای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انجام گرفته است. جامعه و نمونه آماری پژوهش، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بوده است. در این پژوهش از روش توصیفی جهت مشخص نمودن مهارت های زندگی و از روش تحلیل محتوا به منظور بررسی سند تحول بنیادین استفاده شده است. روایی پژوهش دارای شرایط هال و هوتون است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه ی تحلیل محتوای سند بود که پس از مطالعه مبانی نظری و بسترهای قانونی و طرح پیشنهادی، تهیه و تدوین شد. واحد تحلیل، جملات مندرج در متن سند بوده و در بخش تحلیل محتوا پس از پایش و تحلیل سند تحول بنیادین مشخص گردید که مهارت خودآگاهی با ۱۰ گزاره و ۲۷/۷۸ درصد از بیشترین میزان توجه برخوردار بوده است. مهارت های همدلی و روابط بین فردی با ۵ گزاره و ۱۳/۸۸ درصد، مهارت با ۴ گزاره و ۱۱/۱۱ درصد، مهارت های ارتباط موثر، تصمیم گیری و مدیریت بر هیجان ها با ۳ گزاره و ۸/۳۳ درصد، مهارت تفکر خلاق با ۲ گزاره و ۵/۵۵ درصد و مهارت تفکر نقادانه با ۱ گزاره و ۲/۷۷ درصد به ترتیب از بیشترین میزان توجه برخوردار بوده اند. به مهارت مقابله با استرس هیچ توجهی نشده و گزاره ای که مصداق این مهارت باشد دیده نشد.نتایج حاصل از این پژوهش نشان از آن داشت که در نظام آموزشی و اسناد بالا دستی آموزش و پرورش توجه چندانی به تفکر انتقادی نشده و افراد حاضر در مجموعه نظام آموزشی آشنایی چندانی با آن ندارند. لذا با توجه به نقش و اهمیت تفکر انتقادی در تربیت شهروندانی مسئولیت پذیر و مطالبه گر، لزوم توجه به مهارت تفکر نقادانه در بازنگری سند تحول بنیادین ضروری و اجتناب ناپذیر است.

آموزش و پرورش، سند تحول، مهارت های زندگی، تحلیل محتوا.