جواد عبدلی سلطان احمدی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
خلیل الله وردی زاده - کارشناس ارشد روان سنجی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
ابراهیم خیری - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی
مهدی سرخوش - استادیار دانشگاه ارومیه

جوابگویی به نیازهای روانی و معنوی نوجوانان و جوانان از مهم­ترین راه­های رسیدن به بهزیستی روانی و تعالی انسانی است. لذا  هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان تناسب کتاب دین و زندگی سال دوم متوسطه با نیازهای روانی و معنوی دانش­آموزان از دیدگاه دبیران دینی و قرآن شهر ارومیه می­باشد. به­ همین منظور پژوهشی توصیفی و از نوع پیمایشی در یک جامعه واحد آماری (دبیران درس دین و زندگی) انجام گردید. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق­ساخته که به­صورت طیف لیکرت تنظیم شده بود استفاده گردید و تحلیل داده­ها از طریق آمار توصیفی و استنباطی از قبیل تحلیل واریانس، آزمون تعقیبی دانکن و t  مستقل انجام پذیرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان پاسخگویی کتاب مذکور در مورد سه نیاز اول روانی یعنی عزت نفس، تعلق به گروه و استقلال در حد مطلوب، ولی در مورد سه نیاز روانی بعدی یعنی محبت، ابراز وجود و امنیت و هدف و نظم­جویی در حد مطلوب نیست یعنی کتاب مذکور به­طور معنی­داری با رفع این سه نیاز فاصله دارد. به­طور کلی میانگین کلی نیازهای روانی کمتر از حد متوسط است. هم­چنین از دیدگاه دبیران، کتاب دین و زندگی سال دوم دبیرستان به نیازهای معنوی دانش­آموزان در حد مناسبی پاسخگو است. نتایج، بینش­های لازم را در جهت چگونگی انعکاس نیازهای روانی و معنوی در کتاب­های مذکور از دیدگاه دبیران دینی و قرآن، توجه به بهره­مندی و بازیابی سلامت روانی دانش­آموزان از این طریق و هم­چنین توجه عمیق به تعالی و رشد این نیازها فراهم ساخت.

نوجوانی, نیازهای روانی, نیازهای معنوی, کتاب دین و زندگی, دوره متوسطه