هاجره کلکلی - Dept of Biology, Faculty of Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
رحمت اله پرندین - Dept of Biology, Payame Noor University, Tehran, Iran
مرتضی بهنام رسولی - Dept of Biology, Faculty of Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
ناصر مهدوی شهری - Dept of Biology, Faculty of Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
معصومه خیرابادی - Dept of Biology, Faculty of Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
خدیجه صداقت - Dept of Biology, Faculty of Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

مقدمه: مواجهه با ترکیبات شبه استروژنی در طی دوره های بحرانی از تکوین به ویژه در دوره نوزادی می تواند اثرات زیان آوری را بر بافت پستان در مراحل بعدی زندگی داشته باشد. در این تحقیق، اثرات تیمار نوزادی داروی آنتی استروژن تاموکسیفن و استروژن قارچی زیرالنون بر برخی شاخصه های بافت شناسی غده پستان در موش سوری ماده بررسی گردید. مواد و روش ها: ۲۰ نوزاد موش سوری ماده از نژادBALB/c  به ۴ گروه شامل سه گروه تیماری و یک گروه کنترل(بدون تیمار) تقسیم شدند. گروه های تیماری شامل گروه تیمار با تاموکسیفن(µg/kg/day ۴۰۰)، گروه تیمار با زیرالنون(mg/kg/day ۲) و گروه تیمار­ با تاموکسیفن+زیرالنون بودند. تیمار­ها به صورت روزانه از روز ۱ تا ۵ پس از تولد و به صورت تزریق زیر جلدی صورت گرفت. سپس در حدود ۷۰ روز پس از تولد موش ها عمیقا بیهوش شده و پستان از بدن خارج گردید. به دنبال رنگ آمیزی، نمونه ها با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی گذاره مورد بررسی بافتی قرار گرفتند. یافته های پژوهش: نتایج نشان داد گروه تیمار با تاموکسیفن موجب کاهش ضخامت اپی ­تلیوم مجرای شیری و حجم نوک پستان می ­شود(P<۰.۰۵). در گروه تیمار با زیرالنون و گروه تیمار با تاموکسیفن+زیرالنون در مقایسه با گروه کنترل، ضخامت اپی ­تلیوم و حجم نوک پستان تفاوت معنی ­داری مشاهده نگردید. بررسی ساختار مجرای شیری غدد پستانی در سطح میکروسکوپ الکترونی حاکی از اثرات تخریبی تیمار نوزادی تاموکسیفن بر ساختار اپی ­تلیوم مجرای شیری بود. بحث و نتیجه­ گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که تجویز نوزادی تاموکسیفن بر غدد پستانی اثرات آنتی استروژنی اعمال می ­کند و از رشد طبیعی بافت پستان جلوگیری می نماید، اما زیرالنون نتایج زیان آوری را بر بافت پستان اعمال نمی کند.  

Mammary gland, Tamoxifen, Zearalenone, Estrogen, Mice, غدد پستانی, تاموکسیفن, زیرالنون, استروژن, موش سوری