زینب خرمی - فارغ التحصیل دکتری سازه های هیدرلیکی دانشکده مهندسی عمران، پردیس فنی دانشگاه تهران
محمدعلی بنی هاشمی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، پردیس فنی دانشگاه تهران

پیش بینی بلند مدت روند رسوبگذاری در مخزن سد از حیث حفظ ظرفیت ذخیره سازی مخزن، تعیین درست محل آبگیرها، استراتژی صحیح بهره برداریو پیش بینی عمر مفید آن حائز اهمیت می باشد. هدف از این مقاله بیان تکنیک های توسعه و بکارگیری مدلی است که بتواند با سطح قابل قبولی از هزینهمحاسبات و دقت، رسوب درون مخزن سد را در بلند مدت، شبیه سازی کند. این مدل، متشکل از سه زیرمدل هیدرودینامیک، زیرمدل انتقال رسوب وزیرمدل مورفولوژی است. زیرمدل هیدرودینامیک برای شبیه سازی میدان جریان، معادلات دو بعدی آبهای کم عمق را حل مینماید. زیرمدل انتقال رسوب،معادله سه بعدی جابه جایی -پخش را برای بخش بار معلق و فرمولهای تجربی را برای بخش بار بستر بکار می گیرد. زیرمدل موفولوژی نیز تغییرات بستر رابراساس معادله بقای جرم رسوبات (معادله اکسنر)، بدست می آورد. برای کاهش هزینه محاسبات از "الگوریتم غیرکوپل" استفاده شده که بر مبنایموجودیت فرض شبه دائمی در جریان و رسوب توسعه یافته است. در این الگوریتم، حل زیرمدلهای جریان و انتقال رسوب تا حصول شرایط دائمی تکرارشده و تنها نتایج آخرین حل به زیرمدل بعدی فرستاده میشود. به منظور صحت سنجی مدل عددی تهیه شده آنالیز حساسیت در شرایط عادی و روزهایسیلابی انجام شد و در نهایت مدل تهیه شده برای مدلسازی ۴ ساله مخزن سد زنوز بکار گرفته شد و نتایج بدست آمده کارامدی مدل را تایید می کند.

شبیه سازی بلند مدت، رسوب مخزن سد، مدلسازی عددی، الگوریتم غیرکوپل، مدل دوبعدی/ سه بعدی جریان و رسوب