مریم بان پروری - Sistan and Baluchestan.University
خلیل خیام باشی - Isfahan University
سید محمد مرندی - Isfahan University
سید جمال مشتاقیان - Isfahan University
عباس صالحی کیا - Sistan and Baluchestan.University

مقدمه: استئوپروسیس به عنوان یک بیماری سیستمیک اسکلتی تعریف می شود که به وسیله توده استخوانی پایین و خرابی ریزساختارهای بافت استخوان مشخص شده، باعث خطر افزایشی شکستگی می گردد. با این حال، ورزش مناسب برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان مشخص نشده است. هدف مطالعه حاضر تعیین اثرات دو برنامه تمرینی با بار فزاینده بر ویژگی های استخوانی موش های نر استئوپروتیک بود. مواد و روش ها: از بین ۳۰ سر موش صحرایی نر، ۶ موش به عنوان گروه سالم جدا شد، سپس پوکی استخوان با تزریق ۳ هفته ای صفاقی محلول اتانول۲۰ درصد(۳ گرم/کیلوگرم/روز)، برای چهار روز پیاپی به مدت سه هفته در موش های باقی مانده القاء گردید. ۲۴ موش استئوپروتیک به چهار گروه تقسیم شدند(n=۶)، پایه(به عنوان پیش آزمون گروه های تجربی)، تمرین مقاومتی، تمرین استقامتی و کنترل. دو گروه تمرینی ۵ روز در هفته به مدت ۱۲ هفته برنامه تمرینی را طبق پروتکل اجرا کردند. پروتکل استقامتی شامل دویدن روی تردمیل، ۱۲ متر دقیقه، ۱۰ تا حداکثر ۶۴ دقیقه/روز بود. پروتکل مقاومتی شامل  ۸ ست صعود از نردبان ۱۱۰ سانتی متری با زاویه ۸۰ درجه با وزنه متصل به دم بود که از ۵۰ درصد وزن حیوان در ست اول تا ۱۰۰ درصد در ست هشتم افزایش داشت. در پایان مداخله، حیوانات کشته شدند و تراکم ماده معدنی استخوان(BMD) فمور و مهره چهارم+پنجم کمری (L۴+L۵) با دگزا اندازه گیری شد. ریزساختارهای بافت متافیز پروگزیمال تیبیا به وسیله روش های استاندارد هیستومورفومتریک و به کمک نرم افزار موتیک اندازه گیری شدند.  یافته های پژوهش: گروه های استقامتی(P=۰.۰۳۵) و مقاومتی(P=۰.۰۰۱) افزایش معناداری در BMD فمور در مقایسه باکنترل داشتند. BMD L۴+L۵ گروه مقاومتی و کنترل به طور معناداری بالاتر از گروه استقامتی بود(P=۰.۰۰۱, P=۰.۰۰۱). تنها تمرین مقاومتی به طور معناداری درصد ترابکولا(P=۰.۰۱۸) و ضخامت کورتیکال(P=۰.۰۰۹) را نسبت به کنترل افزایش و درصد فاصله ترابکولا(P=۰.۰۲) را کاهش داد. تعداد استئوسیت در هر دو گروه استقامتی و مقاومتی به طور معناداری بالاتر از کنترل بودند(P=۰.۰۰۲, P=۰.۰۳).  بحث و نتیجه گیری: تمرین مقاومتی در مقایسه با تمرین استقامتی، تغییرات مناسب موثرتری را در تراکم و پاتولوژی استخوانی در موش های نر استئوپروتیک القاء می کند.

Osteoporosi, Exercise training, Bone mineral density, Histomorphometery, استئوپروسیس, تمرین ورزشی, تراکم ماده معدنی, هیستومورفومتری