بیتا خوانساری نژاد - دانشجوی دکتری رشته فیزیولوژی و اصلاح سبزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
فرشاد دشتی - دانشیار گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
دوستمراد ظفری - استاد گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
اصغر میرزایی -اصل - دانشیار گروه بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

در طی دهه های گذشته، گزارشهای بسیاری در مورد افزایش و گسترش بیماری پوسیدگی فوزاریومی پیاز که ناشی از قارچ خاکزی Fusarium oxysporum f. sp. cepaeثبت شده است. علاوه براین، کنترل این بیماری به دلیل مقاومت ژنتیکی محدود در رقم های پیاز چالش برانگیز میباشد از این رو القاء مقاومت به بیماری پوسیدگی فوزارومی از طریق محلول پاشی برخی از مواد بیخطر، موردنیاز است. در مطالعه حاضر اثر ملاتونین بر القاء مقاومت به بیماری پوسیدگی فوزاریومی ایجاد شده در گیاه پیاز رقم قرمزآذرشهر آزمایشی با غلظتهای ۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۳۰۰ میکرومولار ملاتونین در طی زمانهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور خصوصیاتی مانند فنلکل، پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدئید، آنزیمهای آنتی اکسیدانی(کاتالاز، گایاکول پراکسیداز) بررسی شدند. نتایج نشان داد کاربرد ملاتونین خارجی در گیاهان تحت تیمار فوزاریوم با کاهش میزان مالون دی آلدئید و افزایش میزان فنلکل ، فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی (گایاکول پراکسیداز و کاتالاز) همراه بود که در نتیجه آن، میزان پراکسیدهیدروژن در گیاهان تحت تیمار فوزاریوم تعدیل شد. اگرچه تمام غلظتهای مورد استفاده ملاتونین باعث تغییر برخی از خصوصیات بیوشیمیایی در گیاهان پیاز تحت تنش بیماری پوسیدگی فوزاریومی شدند اما در مجموع بهترین نتیجه در غلظت ۱۰۰ میکرومولار ملاتونین برای القاء مقاومت به گیاهان پیاز تحت تنش بیماری پوسیدگی فوزاریومی در روزهای دوازدهم و شانزدهم دیده شد.

پراکسید هیدروژن ، مالون دی آلدئید، آنزیمهای آنتی اکسیدانی،Fusarium oxysporum f. sp. cepae