یوسف حکیمی - دانشجو کارشناسی ارشد (گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
محمدرضا فتاحی مقدم - استاد (گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
محمدرضا نقوی - استاد (گروه زراعت، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
ذبیح اله زمانی - استاد (گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)

خشخاش ایرانی (Papaver bracteatum Lindl.) گیاه دارویی چند ساله متعلق به خانواده Papaveraceae میباشد که بومی مناطق کوهستانی شمال ایران است و به دلیل مقادیر بالا آلکالوئید با ارزش تبائین شناخته شده است. در این پژوهش جوانه زنی بذر خشخاش ایرانی و اثر الیسیتورهای سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات بر روی رنگدانه های فتوسنتزی و محتوای آنتوسیانینها مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای دمایی مختلف بر شاخص های درصد جوانه زنی ، سرعت جوانه زنی ، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و ریشه چه و همچنین شاخص بنیه بذر تاثیر معنی داری میگذارد. بیشترین میزان ضریب تغییرات به ترتیب با مقدار ۳۶/۸۴، ۳۲/۴۸ و ۳۱/۷۹ درصد در شاخص بنیه بذر، سرعت جوانه زنی و درصد جوانه زنی بذور مشاهده شد که علت آن به درصد جوانه زنی و همچنین سرعت جوانه زنی پایین جمعیت سوم برمیگردد. تیمارهای الیسیتوری مختلف به صورت معنیداری در سطح احتمال یک درصد بر روی تمامی رنگدانه های فتوسنتزی و آنتوسیانین ها تاثیر میگذارد. بیشترین میزان ضریب تغییرات به ترتیب با مقدار ۳۴/۸۲، ۳۰/۶۴ و ۲۴/۱۹ درصد مربوط به کلروفیل a، کاروتنوئیدها و کلروفیل b میباشد که علت آن میتواند اثر سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات بر سیستمهای جمع آوری کننده نور و افزایش کارایی فتوسنتز باشد. همچنین با توجه به مقایسات میانگین میتوان نتیجه گرفت بین تمامی تیمارهای الیسیتوری اختلاف معنیداری در سطح پنج درصد در شاخصهای اندازهگیری شده مشاهده شد. به طور کلی مشاهده شد که کاربرد الیسیتورهای به صورت محلول پاشی میتواند تاثیر مثبتی بر روی رنگدانه های فتوسنتزی و آنتوسیانین داشته باشد و سبب بهبود کارایی سیستم فتوسنتزی شود.

آنتوسیانین ها، جوانه زنی بذر، رنگدانه های فتوسنتزی، گیاهان دارویی