لاوین بابایی - دانش آموخته دکتری فیزیولوژی و اصلاح درختان میوه
مهدی شریفانی - دانشیار گروه باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
رضا درویش زاده - استاد گروه اصلاح و بیوتکنولوژی، دانشگاه ارومیه
ناصر عباس پور - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشگاه ارومیه
مشهید هناره - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی

به منظور بررسی روند تغییرات سیستم فتوسنتزی برخی گونه های گلابی (Pyrus spp.) در واکنش به تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل سه سطح تنش خشکی ۱۰۰، ۶۰ و ۳۰ درصد ظرفیت زراعی) و پنج گونه گلابی P. glabra, P. communis, p. biossieriana P.salicifolia وP. syriaca بود. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش خشکی، پارامترهای محتوی نسبی آب برگ، فتوسنتز خالص، هدایت روزنه ای و میزان غلظت دی اکسید کربن درون روزنه ای کاهش معنیداری نسبت به تیمار شاهد پیدا کرد. میزان محتوی نسبی آب برگ، فتوسنتز خالص و هدایت روزنهای در گونه p. glabra بیشتر از سایر گونه های مورد بررسی بود و P. syriaca، P. salicifolia، P. biossieriana و P. communis به ترتیب در جایگاه های بعدی قرار داشتند. همچنین بیشترین غلظت دی اکسید کربن درون روزنه ای در گونه P. communis مشاهده گردید و P. biossieriana، P. salicifolia، P. syriaca و P. glabra به ترتیب در رده های بعدی قرار گرفت. به طورکلی بر اساس نتایج به دست آمده، به نظر میرسد که گونه P. glabra با حفظ محتوی نسبی آب برگ و پایداری بیشتر سیستم فتوسنتزی و کاهش بیشتر هدایت روزنه ای توانست در برابر تنش خشکی از تحمل بالاتری برخوردار بوده و در تعدیل اثرات ناشی از تنش خشکی، کارآمدتر عمل نماید.

فتوسنتز خالص، هدایت روزنه ای، دی اکسید کربن، درون روزنه ای