یوسف حکیمی - دانشجو کارشناسی ارشد (گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
محمدرضا فتاحی مقدم - استاد (گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
محمدرضا نقوی - استاد (گروه زراعت، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
ذبیح اله زمانی - استاد (گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
مجید شکرپور - دانشیار (گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)

کشت گیاهان دارویی از نظر اقتصادی برای مصارف پزشکی و داروسازی بسیار مفید میباشد. این گیاهان منبعی ارزشمند از متابولیتهای ثانویه هستند که میتوان آنها به داروهای مختلف تبدیل کرد. با این وجود، کشت گسترده و تجاری این گیاهان دشوار میباشد زیرا بیشتر زمینهای قابل کشت برای تولید محصولات ضروری استراتژیک استفاده میشود. سایر اراضی غیرقابل کشت اغلب تحت تاثیر تنشهای غیرزیستی مختلف قرار میگیرند که یکی از مهمترین آنها، تنش شوری میباشد. جوانه زنی بذر گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشد آنها می باشد که اغلب تحت تاثیر تنشهای محیطی، به ویژه شوری است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگیهای جوانه زنی بذر چهار گیاه دارویی مهم مانند اسطوخودوس (Lavandula angustifolia)، زوفا (Hyssopus officinalis)، سیاهدانه (Nigella sativa L.) و گل میمونی سازویی (Scrophularia striata) تحت تنش شوری و تیمارهای مختلف دمایی میباشد. نتایج این آزمایش به طور کلی نشان که با افزایش تنش شوری در دماهای مختلف، کلیه خصوصیات جوانه زنی شامل درصد جوانه زنی ، سرعت جوانه زنی ، طول ساقه چه، طول ریشه چه، وزن خشک ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و شاخص بنیه بذر کاهش می یابد. طبق نتایج اسطوخودوس را نباید در مناطقی با شوری خاک یا آب بیشتر از ۵۰ میلی مولار کشت نمود زیرا تا میزان زیادی عملکرد کاهش می یابد. زوفا در تنش شوری بالاتر، بیشترین درصد جوانه زنی بذر را نسبت به سایر گیاهان نشان داد که مقاومت بالای این گیاه در برابر شوری را نشان میدهد. از اینرو به نظر میرسد که برای رشد تجاری گیاهان دارویی به شکل مطلوب به خاک و آب با شوری کم نیاز میباشد.

تنش شوری، تیمار دمایی، جوانه زنی بذر، گیاهان دارویی