احد هدایتی - گروه پژوهشی تولید متابولیتهای ثانویه در سامانههای زیستی، جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی، ارومیه، ایران
راحله طهماسبی - گروه پژوهشی شیمی تجزیه، جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی، ارومیه، ایران
سیاوش همتی - گروه پژوهشی تولید متابولیتهای ثانویه در سامانههای زیستی، جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی، ارومیه، ایران
سیدحسن غیبی - شرکت گیاهان دارویی زرین گیاه، ارومیه، ایران
میرسجاد میریوسف زاده مرادی - گروه پژوهشی تولید متابولیتهای ثانویه در سامانههای زیستی، جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی، ارومیه، ایران

گل محمدی، از مشهورترین گیاهان در تاریخ باغبانی است که به علت رایحه فوقالعاده و تنوع ارقام در بسیاری از نقاط دنیا کشت میشود. اندام گل ارشمندترین بخش قابل مصرف این گیاه دارویی میباشد که فرآورده های آن به صورت گلاب، مربا، گل خشک، اسانس و عصاره قابل استفاده است. این پژوهش به منظور بررسی تفاوتهای سه ژنوتیپ گل محمدی کشت شده در شرایط شهر ارومیه انجام شد. بدین منظور سه ژنوتیپ تبریز، کاشان و بی خار گل محمدی در مزرعه تحقیقاتی جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی کشت گردید. در سال سوم پس از کشت و در زمان گلدهی، صفاتی از جمله وزن گل، وزن خشک گل، درصد اسانس و اجزای اسانس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان وزن خشک گل ۲۱/۵) گرم به ازای هر صد گرم گل تر) در ژنوتیپ کاشان و کمترین میزان وزن خشک گل ۱۷/۷) گرم به ازای هر صد گرم گل تر) در ژنوتیپ بیخار بدست آمد. نتایج اسانس گیری با دستگاه کلونجر نشان داد که بیشترین درصد اسانس ۰/۰۲۸) درصد) از ژنوتیپ کاشان و کمترین درصد اسانس ۰/۰۱۱) درصد) از ژنوتیپ بیخار به دست آمد. همچنین آنالیز با دستگاه GC-MS به ترتیب ۸۸/۶۰ درصد، ۹۴/۹۴ درصد و ۹۱/۲۲ درصد اجزای اسانس ژنوتیپ های کاشان، تبریز و بی خار را شناسایی کرد و ترکیبات۶-Octen-۱- ol، Geraniol، Nonadecane و Heneicosane از اجزای اصلی تشکیل دهنده اسانس هر سه ژنوتیپ بودند.

اسانس، درصد اسانس، شرایط اقلیمی، گل محمدی، وزن خشک