سیده مریم موسوی - دانشجو کارشناسی ارشد مهندسی اقتصاد کشاورزی، گرایش بازاریابی محصولات کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا کرباسی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

تجارت خارجی ایران با صادرات تک محصولی و وابستگی شدید به درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت و واردات زیاد شناخته می شود. زعفران در ایران یکی از مهم ترین کالاهای صادراتی کشاورزی است و عنصر مهمی در صادرات و سبد دارایی کشور قرار دارد. در این مطالعه به بررسی و تحلیل مزیت نسبی و چالش های زنجیره تامین زعفران در ایران و جهان پرداخته شده است. بدین منظور از شاخص های مزیت نسبی صادرات و واردات استفاده شده است. نتایج برآورد نشان داد که در طول دوره زمانی ۲۰۲۰- ۲۰۱۳ زعفران صادراتی ایران، افغانستان، اسپانیا، پرتغال و یونان دارای مزیت نسبی بوده است و کشور های هنگ کنگ، اسپانیا ، امارات، هند، عربستان و ایتالیا، فرانسه و سوئد دارای مزیت وارداتی بوده اند. کشور اسپانیا که دارای مزیت نسبی صادرات و هم مزیت نسبی در واردات است، این کشور به کمک واردات زعفران از کشور ایران و نیز انجام صادرات مجدد( Re_Export ) موقعیت و سهم صادراتی خود را در بازارهای جهانی حفظ می کند. در نهایت پیشنهاد می شود با وجود کشورهای با مزیت صادراتی، بهره گیری از روش های متنوع بازاریابی، تبلیغات، بسته بندی به روز و فرآوری، افزایش استانداردها و هماهنگی با استانداردهای صادراتی برای حفظ سهم در بازارهای کنونی و یافتن بازارهای جدید برای بازار ایران در محصول زعفران ضروری به نظر می رسد.

زعفران، صادرات، مزیت نسبی