محمد باقر میرزایی حصاریان - دانشجوی دکتری زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس
فردوس آقا گل زاده - گروه زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس
عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا - گروه زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس
ارسلان گلفام - دانشیار گروه زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس

بررسی و تحلیل مقایسه ای متون آموزشی، ما را به درک دقیق تری از ویژگی ها ی آنها رهنمون می سازد؛ در همین راستا، پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که آیا اساسا تفاوتی بین متون ویژه ی علوم پزشکی دوره ی تکمیلی فارسی آموزان غیرایرانی و متون پزشکی ترم نخست دوره ی دانشگاهی از نظر موضوعات استعاره ی دستوری، اجزای مرتبه بندی شده و واژگون مرتبه در سطح بند و بند مرکب وجود دارد یا خیر؟ در انجام پژوهش، پیکره ای مشتمل بر ۹۸۸۶ واژهی مستخرج از متون کتاب فارسی ویژهی علوم پزشکی برای دانشجویان خارجی و ۹۷۷۵ واژه از متون کتاب فیزیولوژی گایتون تهیه شده است. سپس، هر یک از ویژگی های زبانی مورد نظر، به صورت جداگانه، در چارچوب دستور نظام مند-نقش گرای هلیدی، شناسایی و استخراج شده و سپس با استفاده از نرم افزارهای مناسب، داده ها جمع آوری، دسته بندی و خلاصه شده است. نتایج پژوهش، فرضیه ی پژوهش مبنی بر وجود تفاوت قابل توجه بین متون ویژه ی علوم پزشکی دوره ی تکمیلی فارسی آموزان غیرایرانی و متون پزشکی ترم نخست دوره ی دانشگاهی را مورد تایید قرار میدهد. همچنین، بررسی و تحلیل ویژگی های جزئی تر پیکره نشان داد که در مجموع شباهتهایی بین دو بخش پیکره در ویژگی هایی همچون مرتبگی، واژگون مرتبگی و استعارهی دستوری اندیشگانی وجود دارد اما در جزئیاتی همچون ترتیب واژگون مرتبگی بی زمان و تعداد الگوهای آن و نیز سلسله مراتب روابط منطقی-معنایی بین بندهای وابسته، تفاوت هایی به چشم میخورد. به نظر می رسد عوامل مورد بررسی در این پژوهش می تواند برای بررسی وجوه اشتراک و افتراق متون مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

فارسی ویژه ی پزشکی, فیزیولوژی, فارسی آموز غیرایرانی, مرتبگی, واژگون مرتبگی, استعاره دستوری, دستور نظام مند- نقش گرا