سیدعلی قاسم زاده - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه امام خمینی

چکیده مساله­محوری دانشجویان در بازخوانی متون کلاسیک و کشف جریان های فکری و ادبی دغدغه­ای است که در گرو سطوح آموزشی درس مرجع شناسی و روش تحقیق و تغییر نگرش سنتی به پژوهش در علوم ادبی و بازشناسی مسائل بنیادین آن است. از این رو، بازنگری در نگارش کتاب­های پژوهش بنیان با هدف رفع آسیب­های موجود، ضرورتی انکارناپذیر است؛ زیرا تقریبا اغلب منابع یا کتاب های موجود در زمینه یاد شده، یا تقلیل­گرایانه به برجسته­سازی بخشی خاص و غفلت از ابعادی دیگر پرداخته­اند، یا با نگرشی راهبردی نگاشته نشده اند. از این رو، این جستار انتقادی ضمن آسیب شناسی منابع موجود با تمرکز بر کتاب «مرجع شناسی و روش تحقیق» نوشته منصور ثروت به ارائه پیشنهادهای راهبردی پرداخته است. مطابق نتایج این پژوهش، مشکلات کتاب منظور و کتاب های موجود در چند ساحت قابل تامل است: نخست، ساحت روش­شناختی و نظری که شامل ترجیح مرجع شناسی و رویکرد تاریخ ادبیاتی، تاخر روش­شناسی و تفضل و تقدم مرجع شناسی، نبود نگرش ساختاری و همه­جانبه به تحقیقات ادبی، دوم، ساحت غایت شناسی و کارکردی آن، در کنار نبود نگاه روزآمد به منابع، روش تحقیق و مسائل ادبی و سوم، ساحت صورت، زبان و محتوا که با تسامحات و اغلاط بسیار زبانی و محتوایی همراه است.

کلیدواژه ها: مرجع شناسی, روش تحقیق, آسیب شناسی, زبان و ادبیات فارسی