زینب احمدی مقدم
سید حسن طباطبائی

در شرایط مزرعه، وجود درز و ترک ها سبب انتقال سریع تر آب و آلاینده ها می شود؛ بنابراین، باید آثار سطوح مختلف آبیاری (به علت کمبود منابع آب) و جریان ترجیحی هم زمان بر انتقال جریان آب بررسی شود. سطوح آبیاری در این پژوهش، ۱۲۰، ۱۰۰، ۸۰ و ۶۰ درصد، انتخاب و جریان ترجیحی با ایجاد شکاف و پرکردن آن با شن ریزدانه بررسی شد. میزان ضرایب معادله ون- گنوختن خاک ها با استفاده از منحنی مشخص رطوبتی، محاسبه و کالیبره شد. شکل شکاف های تیغه ای با عرض های (B) ۰.۵، ۱ و ۱.۵ سانتی متری و ارتفاع های (H) ۱۰، ۲۰ و ۳۰ سانتی متری به نرم افزار Hydrus-۲D معرفی و با حل مستقیم الگوی رطوبت خاک در تیمارها با سطوح آبیاری مختلف شبیه سازی شد. نتایج نشان داد وجود شکاف در سطوح آبیاری مختلف، ازجمله کم آبیاری، سبب انتقال جریان آب به اعماق خاک می شود. اثر عمق شکاف نسبت به عرض شکاف در انتقال جریان، بیشتر است و در شکاف های با عمق ۲۰ و ۳۰ سانتی متر، میزان توزیع رطوبت در خاک، تفاوت بیشتری نسبت به عمق ۱۰ سانتی متر، به ویژه در سطوح آبیاری بیشتر نشان داد. وجود شکاف هایی با عمق ۲۰ و ۳۰ سانتی متر، سبب توزیع یکنواخت تر رطوبت در اطراف ناحیه جریان ترجیحی می شود.

کم آبیاری, ترک, عمق, انتقال