علیرضا یوسفی کبریا
مهدی نادی
شمیم شیخی

روش های درون یابی کاربرد وسیعی در مطالعات هواشناسی و هیدرولوژی دارد. همچنین از این روش ها در تخمین داده های هواشناسی در مکان های فاقد داده استفاده می شود. با توجه به موقعیت خاص و توپوگرافی پیچیده استان مازندران و از طرفی فقدان ایستگاه های هواشناسی مرتفع با آمار بلند مدت در آن و همچنین ماهیت تصادفی بودن داده های بارش، تعیین روش مناسب درون یابی داده های بارندگی ماهانه و سالانه در این استان ضروری به نظر می-رسد. در این تحقیق چهار روش درون یابی شامل کریجینگ عمومی، کوکریجینگ، وزنی عکس فاصله و گرادیان خطی سه بعدی با یکدیگر مقایسه شدند. در تحلیل واریوگرافی داده های بارندگی، پنج مدل نیم تغییرنما بر داده ها برازش داده شد و ارزیابی روش ها بر اساس میانگین مربعات خطا و میانگین خطای اریب انجام گرفت. نتایج تحلیل واریوگرافی نشان داد مدل های کروی و نمایی به عنوان بهترین مدل نظری نیم تغییرنما هستند. با مقایسه روش های درون-یابی مورد بررسی روش گرادیان خطی سه بعدی، به عنوان مناسب ترین روش درون یابی داده های بارندگی ماهانه و سالانه تشخیص داده شد به طوری که در مقایسه با سایر روش های درون یابی، خطای تخمین بارش سالانه را بیش از ??? میلیمتر کاهش داد. همچنین میزان خطای اریبی آن نزدیک به صفر است. البته دقت تخمین آن در ماه های گرم و کم بارش کاهش می یابد. بررسی نقشه هم بارش سالانه با روش منتخب نشان داد که حلقه پر بارش استان در سواحل غربی و کمترین بارش در ارتفاعات استان به وقوع می پیوندد. همچنین با حرکت از غرب به شرق و از شمال به جنوب از مقدار بارش کاسته می شود. به علاوه نتایج پژوهش نشان داد روش هایی که از متغییر ارتفاع به عنوان متغییر کمکی استفاده می کنند، نسبت به روش های دیگر از دقت بالاتری برخوردارند

درون یابی, گرادیان خطی سه بعدی, زمین آمار, متغییر کمکی