نسیم ستاری
حسین علی حسنیها
احمد فاخری فرد

منطقه بندی متغیرهای اقلیمی و هیدرولوژیکی یکی از نیازهای اولیه در برنامه ریزی بهینه منابع آب است. بدین منظور برای پهنه بندی شمال غرب کشور بر مبنای نسبت بارش بر تبخیر و تعرق در جهت بررسی قابلیت کشت دیم، با به کارگیری پارامترهای اقلیمی ۲۲ ایستگاه همدیدی و اقلیم شناسی برای دوره آماری ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶، میانگین تبخیر و تعرق با کاربرد روش فائو- پنمن- مانتیث تعیین و با استفاده از مقادیر بارش ماهانه، نسبت بارش به تبخیر و تعرق نیز به دست آمد. سپس با از روش تجزیه به مولفه های اصلی و شش مولفه اصلی انتخابی چرخش یافته، که دربرگیرنده ۱‎/۷۴ درصد از واریانس داده ها بودند، ۶ ناحیه همگن از نظر پارامتر نسبت بارش به تبخیر و تعرق معرفی شد که ناحیه دوم با میانگین بارش به تبخیر و تعرق برابر ۵‎/۰، دارای اولویت بالاتر از نظر کشت دیم بوده و با به کارگیری روش وارد و ترسیم دندروگرام، ۲ پهنه همگن به دست آمدند که در فصل پاییز، ناحیه دوم با میانگین بارش به تبخیر و تعرق ۴۱‎/۰ و در فصل بهار ناحیه اول با مقدار ۵۹‎/۰ برای پارامتر مذکور در اولویت کشت دیم قرار گرفتند. با روش آماره S تست همگنی خوشه ها انجام شد که در سطح ۵ درصد معنی دار بوده و درنهایت با انجام تست F بین انحراف معیار پهنه ها در روش وارد به معنی داری اختلاف بین آن ها رسیده به طوری که نسبت انحراف معیار معادل ۶۸‎/۲، بزرگ تر از

دندروگرام, تست همگنی, منطقه بندی, کشت دیم