سمیرا سلمانی - کارشناس ارشد مهندسی شیمی
سیدسیامک اشرف طالش - دانشیار گروه مهندسی شیمی دانشگاه گیلان ، گرایش فرآیندهای جداسازی

با توجه کاهش منابع فسیلی و همچنین آلودگی های زیست محیطی ناشی از آن، توجهات زیادی به سوخت های جایگزین از جمله بیودیزل معطوف شده است. بیودیزل یا اتیل استر اسیدهای چرب طی واکنش تبادل استری بین روغن های گیاهی و الکل در حضور یک کاتالیست بازی می باشد. بیودیزل به دلیل قابل حصول بودن ازمنابع تجدیدپذیر و به دلیل مزایای زیست محیطی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اما در کنار این مزایا، با چالش هایی نیز برای تولید آن روبه رو هستیم که اساسی ترین آن هزینه مواد خام اولیه می باشد. برای حل این مشکل در سال های اخیر با توجه به گسترش تولید بیودیزل تلاش های بسیاری برای بهینه سازی فرآیند تولید بیودیزل صورت گرفته است تا با بررسی پارامترهای موثر و پیش بینی آن ها تا حد زیادی از هزینه های تولید کاسته شود. در این پژوهش به منظور بهینه سازی فرآیند تولید بیودیزل از ساختار ANFIS برای مدل سازی استفاده شده است. متغیرهای تاثیرگذار شامل دمای واکنش، زمان واکنش، فشار واکنش و نسبت مولاری الکل به روغن در دو روش متانول و اتانول فوق بحرانی بودند. نتایج به دست آمده نشان داد، که ساختار ANFIS بهبودیافته با الگوریتم ژنتیک در داده های متانول و اتانول به ترتیب با مقادیر ضریب همبستگی ۰/۹۹۸۲ و ۰/۹۹۹۵ دارای عملکرد قابل قبولی است. همچنین برای هر دو روش منحنی های پارتو و به کمک آن نقاط مصالحه ارائه شده است و با توجه به نتایج به دست آمده مشخص می شود که این مدل نسبت به روش های قبلی دارای برتری و عملکرد مناسب تری است.

بهینه‎سازی، الگوریتم ژنتیک، بیودیزل، تبادل استری، ANFIS