مهدی قبولی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
عبدا... حسینی - گروه تغذیه گیاهی، مرکز نوآوری جهانی رولیر، سینت مالو، فرانسه

خشکی یکی از مهم ترین عوامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان زراعی می باشد. قارچ اندوفیت Piriformospora indica سبب افزایش رشد و نمو و مقاومت گیاهان به تنش های غیرزیستی می گردد. به منظور بررسی تاثیر قارچ P. indica بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و همچنین عملکرد گیاه جو تحت تنش خشکی، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو سطح قارچ (تلقیح و عدم تلقیح) و ۳ سطح خشکی (ظرفیت زراعی، ۲۵% ظرفیت زراعی و ۵۰% ظرفیت زراعی) بودند. نتایج نشان داد تلقیح گیاهان جو با قارچ، بر رشد و نمو تاثیر مثبت داشته و زیست توده را در شرایط بهینه (۷%) و تنش (۴۳%) افزایش می دهد. بر اساس نتایج، محتوای کربن (۴%) و پتاسیم (۲۰%)، اسیدهای آمینه پرولین (۰۳/۲ برابر) و گابا (۲۰%) در گیاهان تلقیح شده در مقایسه با گیاهان شاهد تحت تنش خشکی بالاتر بود و قارچ با افزایش نسبت های پتاسیم به سدیم و کربن به نیتروژن ظرفیت فتوسنتزی گیاهان و مقاومت به تنش خشکی را ارتقاء داده است. نتایج همچنین بیانگر تاثیر مثبت تلقیح با قارچ بر عملکرد می باشد، بطوریکه تعداد سنبله (۶۶%) و بذر (۸۶%)، عملکرد بذر (۹/۱ برابر) و وزن هزار دانه (۲۶%) در گیاهان تلقیح شده در مقایسه با گیاهان شاهد در شرایط بهینه و خصوصا تنش خشکی بالاتر بود. در مجموع، نتایج نشان داد که تیمار با قارچ P. indica می-تواند رشد و عملکرد گیاهان جو را افزایش داده و با توجه به توانایی این قارچ برای تکثیر بر روی محیط کشت مصنوعی، امکان تولید انبوه و کاربرد آن به عنوان یک کود زیستی جایگزین کودهای شیمیایی فراهم خواهد بود.

جو, خشکی, عملکرد, قارچ اندوفیت, نسبت پتاسیم به سدیم