محمد اصغری - دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تبریز

نگارنده این مقاله می کوشد با معرفی کتاب پایان تاریخ ازنظر فلاسفه مدرن و پست مدرن، نوشته علی مرادخانی، آن را نقد و بررسی کند. بحث پایان گرایی (endism) از مباحث جدیدی است که در اواخر قرن بیستم، به ویژه با کار فوکویاما در محافل دانشگاهی، مطرح شد. اما پایان تاریخ موضوع کتاب حاضر است و می توان گفت که زمینه های چنین بحثی در نوشته های فیلسوفان مدرن و پست مدرن به طور صریح و غیرصریح وجود دارد و نویسنده کتاب خواسته است این زمینه ها را با عنوان «پایان تاریخ» در کتاب خود تشریح کند. این مقاله در دو بخش این کتاب را بررسی انتقادی می کند: بخش اول ناظر به کاستی های محتوای کتاب است و می توان گفت که زبان ترجمه ای کتاب بر زبان تالیفی آن غلبه دارد که در این مقاله به برخی از آن ها اشاره می شود. به عبارت دیگر، بخش زیادی از کتاب ترجمه ای از منابع پایانی کتاب است که غالبا در متن کتاب به آن ها ارجاع داده نشده است و چنین القا می کند که گویی مطالب ترجمه شده از آن نویسنده اند. بخش دوم ناظر بر کاستی های صوری کتاب است که در آن بر کاستی های مربوط به روی جلد، فهرست مطالب، ارجاعات (مستقیم و غیرمستقیم)، پی نوشت ها، غلط های تایپی، نگارشی، و معادل های فارسی و لاتین تاکید شده و در برخی موارد پیش نهادهایی نیز ارائه شده است.

پایان گرایی, پایان تاریخ, فلسفه مدرن, پست مدرن, هگل, کوژوه و فوکویا