حسن ملکی - کارشناس ارشد هوافضا
بهنام ارزندی - دانشجوی کارشناسی ارشد
قاسم حیدری نژاد - استاددانشگاه تربیت مدرس- دانشکده فنی مهندسی- بخش مکانیک
فتح اله امی - استادیاردانشگاه تربیت مدرس- دانشکده فنی مهندسی- بخش مکانیک

یکی از متداول ترین روشهای کنترل و افزایش مانور پذیری پرتابهها، به ویژه پرتابههایی که در ارتفاع های بالا و هوای با چگالی کم حرکت میکنند، بکارگیری جت عکس العملی یا جت جانبی است. نیروی حاصل از جت جانبی وابسته به پارامترهای جت و جریان میباشد که برای ایجاد ارتباط بین آنها از روشهای تحلیلی، آنالیز ابعادی، روشهای تجربی و حل عددی استفاده شده است.در این مقاله به منظور ایجاد تغییر مسیر نوسانی یک پرتابه ابر صوت بازگشت پذیر به جو (پرواز آزاد) در محدوده جو زمین، روش متعارف جت جانبی با روش بکار گیری نازل جانبی (یا جسم پخ)، مقایسه شده است بدین منظور پرتابهای با هندسه مشخص و حداقل شتاب زاویهای لازم برای گردش 20 درجهای پرتابه، فرض شده است.بنابراین میتوان در مورد پارامترهای یک جت عکس العملی و نازل جانبی مناسب به منظور ایجاد تغییر مسیر یک پرتابه ابر صوت تصمیم گیری نمود.نیروها و گشتاورهای ایرودینامیکی ناشی از جت و نازل جانبی(یا جسم پخ)، که دراثر شتاب زاویهای پرتابه همراه با جت و نازل جانبی حاصل می شود، با ایجاد یک شبکه سه بعدی بر روی یک پرتابه مدل و حل معادلات ناویر- استوکس( با فرض گاز کامل و رژیم جریانی متناسب با ارتفاع) ، به دست آمده است نتایج حاصل نشان دهنده آن است که برای ایجاد تغییر مسیر نوسانی پرتابه ابر صوت مفروض باید از بیش از یک نازل جت عکس العملی استفاده نمود، همچنین ترکیبی از جت عکس العملی و جسم پخی مانند کره نیز می تواند هدف مورد نظر را فراهم نماید

پرتابه ابر صوت- جت جانبی - نازل جانبی- حل عددی