محمدرضا اعلایی اردکانی - Islamic Azad University
سمیه حسام - Islamic Azad University
شقایق وحدت - Islamic Azad University

چکیده مقدمه: یکی از روش های رایج برای مدیریت خدمات  بهداشتی وهدایت صحیح بیماران در نظام تامین سلامت، استفاده از پزشک خانواده است. برنامه پزشک خانواده که قریب ۸ سال درمناطق روستایی با هدف بهبودشاخص های سلامت وتقویت نظام ارجاع ازاجرای آن می گذرد، ضروری است مورد ارزیابی قرار گیرد. روش بررسی: این پژوهش، از نوع توصیفی می باشد. اطلاعات شاخص ها ی مدیریت بهداشتی ، جهت سال ۱۳۸۳ ونیمه اول ۱۳۸۴ بعنوان قبل، وسال های ۱۳۸۹و۱۳۹۰ بعنوان بعد از اجرای برنامه پزشک خانواده، در۳۸ مرکز بهداشتی درمانی روستایی استان یزد بصورت سرشماری انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، شامل پزشکان خانواده، ماماها وواحدهای پاراکلینکی مراکزروستایی بود.  برای جمع آوری اطلاعات، از ابزارچک لیست محقق ساخت با ۱۵سوال در پنچ مولفه(نسبت جمعیت به پزشک، نسبت ماما به مرکز، درصددسترسی به آزمایشگاه، متوسط اقلام دارویی موجود درداروخانه مراکزروستایی، ومتوسط زمان حضور  پزشک درشهرستان های استان یزد) وپس ازانجام روائی مورداستفاده قرارگرفت. جهت استخراج نتایج از نرم افزار Spssبا ویرایش ۱۹ وآزمون های آماری Mann Whitney test & T- test استفاده گردید. یافته ها: مقایسه شاخصهای مدیریت خدمات بهداشتی، قبل و بعد از اجرای طرح پزشک خانواده، نشان داد، شاخص نسبت ماما به مرکز بطور معنی داری بهبود چشمگیری داشته است، واجرای برنامه پزشک خانواده نتوانسته برمیانگین سایرشاخص های ذکرشده با وجود بهبودنسبی تاثیرمثبت داشته باشد (۰۵/۰ p< ). نتیجه گیری: می توان با تقویت شاخص های مدیریت خدمات بهداشتی مطابق بااستانداردهای مربوطه ونیزدرنظرگرفتن امکانات رفاهی، وانگیزه های مناسب مالی، جهت افزایش زمان ماندگاری پزشکان در نقاط محروم روستایی، درآینده تقویت نظام ارجاع ودرنتیجه ارتقاء شاخص های سلامت را شاهد باشیم.

Keywords: Family physician, Rural Health-Treatment Centers, Health indices, Yazd, واژه های کلیدی: پزشک خانواده, شاخصهای مدیریت خدمات بهداشتی, مراکزبهداشتی درمانی روستایی, یزد