جواد معتمدی - دکتری حقوق خصوصی دانشگاه قم، پژوهشگاه قوه قضاییه

حق حبس، امتیازی حقوقی است در دست مردمان که با آن می توانند ایفای حق دیگری را در گرو استیفای حق خود قرار دهند. این ضمانت اجرای خصوصی در عقد نکاح چهره خاص و پر اهمیتی یافته است. ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی، به حق امتناع زوجه از تمکین در برابر استیفای مهر تصریح نموده است تا تردیدی در وجود این ابزار قدرتمند برای زنان پدید نیاید. از طرفی به موجب ماده ۳۷۷ قانون مدنی، موجل بودن تعهد یکی از طرفین موجب زوال حق حبس می شود. بنابر این اگر مهر، موجل باشد، حق امتناع زوجه پدید نمی آید و بر عکس، چنانچه حال باشد، مانعی از این جهت برای حق امتناع زوجه وجود ندارد. حال اگر پرداخت مهر –چنانچه در نکاحنامه ها توسط زوجین توافق می شود- منوط و هنگام استطاعت زوج باشد، آیا حق امتناع زوجه از تمکین، از بین رفته یا موجود است؟ مقاله حاضر به بررسی این موضوع می پردازد.

مهر, حق حبس, نکاح, شرط عندالاستطاعه بودن مهر, تاجیل دین