محمدتقی پیربابایی - Associate Professor, PhD in Urban Design, Architecture & Urbanism Faculty, Tabriz Islamic Art University
مینو قره بگلو - Assistant Professor, PhD in Architecture, Architecture & Urbanism Faculty, Tabriz Islamic Art University
زهرا علی‎نام - Architecture & Urbanism Faculty, Tabriz Islamic Art University,

هدف:  یکی از معانی مهم و موثر در ارتباط انسان و محیط که مورد توجه طراحان بوده است، دلبستگی به مکان می باشد. دلبستگی مکانی به عنوان مفهومی چندبعدی با ابعاد شخصی، فرآیند روان شناختی و مکانی، مورد بررسی قرار­ گرفته ­است. تاکنون مطالعات فراوانی در زمینه دلبستگی به مکان صورت ­گرفته و متخصصین حوزه­ های مختلف طراحی، روان­شناسی، روان­شناسی­ محیطی، جامعه­ شناسی و ارتباط­ شناسی تحقیقات متعددی انجام­ داده و ابعاد محیطی و انسانی این ارتباط را مورد بررسی قرار داده­اند. هدف این مطالعه بررسی فرآیند دلبستگی به مکان در مطالعات­ شهری با رویکرد روان­شناسی­ شناختی است. روش: روش تحقیق استدلال منطقی است که از تحلیل محتوا در دو حوزه دلبستگی به مکان و روان­شناسی­ شناختی بهره­ گرفته شده­ است. یافته­ ها: فرآیند دلبستگی به مکان دارای عناصر عاطفی، شناختی و رفتاری می­باشد. فرآیند شناخت در روانشناسی­ شناختی از سه مرحله دریافت اطلاعات محیطی، ذخیره سازی و بازیابی تشکیل می­شود که در این فرآیند مولفه های توجه، مفهوم­سازی، تصویرسازی ذهنی و نقشه شناختی، تداعی و معنایابی مطرح­ می­گردند. روش­های تحقیق در روان شناسی­ شناختی بر اساس منطق­ محوری ­تحقیق مبتنی بر استناد ­علی، تفسیر، زمینه ­بخشی و پیش­بینی می­ باشند. نتیجه­ گیری: نتایج حاکی از آن است که روان­شناسی ­شناختی به عنوان رویکرد علمی می تواند در زمینه معرفت ­شناسی با تعریف فرآیند شناخت در چارچوب نظری دلبستگی به مکان و در زمینه روش­ شناسی با ارائه روش­های تحقیق شناختی در مطالعه فرآیند دلبستگی، در جهت ارائه تصویری کامل­تر و درکی عمیق­تر از فرآیند دلبستگی به مکان، موثر واقع­ شود.

Place attachment process, Cognitive psychology, Cognition, Research method, فرایند دلبستگی به مکان, روان شناسی شناختی, شناخت, روش تحقیق