سودابه یوسف نژاد - کارشناس ارشد مرمت آثار تاریخی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده هنر و معماری
رضا وحیدزاده - عضو هیئت علمی گروه مرمت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده هنر و معماری
محمدحسن طالبیان - موسسه آموزش عالی میراث فرهنگی و مدیر پایگاه میراث جهانی پارسه و پاسارگاد

در این پژوهش آجرهای لعاب­دار هخامنشی به­دست­آمده از کاوش­های باستان­شناسی تل آجری برای شناسایی ترکیباتسازنده لعاب رویه و بدنه آجری به کمک روش­های شیمی تجزیه دستگاهی از قبیل: XRF،­XRD ،­ICP ، SEM-EDS و نیز میکروسکوپ نوری، آزمایش شده­اند. نمونه لعاب­های مورد­ مطالعه ظاهرا به رنگ هایی سفید و زرد می­باشد که به دلیل سپری کردن فرایندهای فرسایش به حالت پودری و رنگ­باخته درآمده­ است، به­طوری­که به کمک میکروسکوپ نوری تکه­هایی پراکنده از لعاب آبی­رنگ به­روی زمینه فرسوده سفید یافت شد و نتایج حاصل از تجزیه کمی عنصری با حساسیت بالا در این نمونه وجود عناصر عامل ایجاد رنگ آبی از قبیل مس و کبالت و در نمونه زردرنگ آنتیموان و سرب را مشخص نمود. با توجه به شناسایی لعاب­ها و ناپایداری ترکیبات رنگ­ساز سازنده آن از قبیل مس و آنتیموان در دمای بالایC ۱۰۰۰⁰ این آجرها در دمایی کمتر از آن پخت شده­اند. بدنه­های آجری به روش فلورسانس و پراش پرتو ایکس XRF و XRD مطالعه شدند. نتایج تجزیه عنصری این لعاب­ها با لعاب­های آجرهای لعاب­دار کاخ آپادانای شوش مقایسه شده است.

آجر لعاب دار, هخامنشی, تل آجری, تخت جمشید, شوش, شیمی تجزیه دستگاهی