شهره بیروتی - دانشجوی دکتری تاریخ تحلیلی و تطبیقی هنراسلامی گروه پژوهش هنر،دانشکده هنر،واحدتهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران
پرناز گودرزپروری - استادیارگروه ارتباط تصویری،دانشکده هنر،واحدتهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران
امیر باقری گرمارودی - استادیارگروه شیمی،دانشکده علوم پایه،دانشگاه بین المللی امام خمینی،قزوین،ایران
غلامعلی حاتم - استاد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر،واحدتهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران

از موضوعات نیازمند بررسی بیشتر در شناسایی فلسفه وجودی نقشمایه شیر و خورشید بر روی سکه های ایلخانی،مطالعه بنیادهای مذهبی،سیاسی و فرهنگی ایلخانیان در دوره های مختلف حکومتشان و تاثیر آن به صورت مستقیم بر روی سکه ها می باشد.هدف پژوهش حاضر این است که از منظر سکه شناسی با توجه به دگرگونی ها و تغییرهای مکرر در گفتمان مذهب؛نماد شیر و خورشید مورد بررسی قرار گیرد و به این سوال پاسخ داده شود که آیا حکومت ایلخانی،سیاست مذهبی مشخصی را دنبال می کرد و آیا در قبال مسائل مذهبی اهل تسامح و تساهل بود یا بیشتر موجب آشفتگی مذهبی می گردید؟مقاله حاضر با رویکردی متفاوت از شیوه های مرسوم سکه شناسی ،تعاملات و رقابت های بین ادیان مختلف رایج در دوران ایلخانی را در قالب نقشمایه شیر و خورشید بررسی نموده و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.این پژوهش به لحاظ هدف«بنیادی-نظری» و به لحاظ روش از نوع «تحلیل محتوا» و براساس آراء«اروین پانوفسکی» به خوانشی شمایل نگاری از نقشمایه شیر و خورشید در سکه های ایلخانی می پردازد. شیوه جمع آوری اطاعات به صورت کتابخانه ای است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در دوران حاکمیت یاسا نقشمایه ها روی سکه ها بدون شعائر مذهبی ضرب گردیده و در دوران اسلامی،گرایش های مذهبی به صورت قوی تری در قالب شعائراسلامی،آیات و اسامی خلفای راشدین در کنار نقوش منعکس گردیده است که همه این هارا می توان ناشی از تسامح دینی مغولان،مصلحت اندیشی آنان و یا سردرگمی و بی سیاستی آن ها در عرصه مذهب مطرح نمود.

سکه، شیر، خورشید، پانوفسکی، ایلخانی