مریم یاغی زهی - دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی از دانشگاه سیستان و بلوچستان
زهرا نصراللهی - دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی از دانشگاه سیستان و بلوچستان

سامانیان، یکی از خاندانهای بزرگ ایرانی بوده، که بر بخشهای وسیعی از سرزمین ایران حکومت میکردند. تاریخ نگاران حکومت سامانی را به پنج دوره، شامل: دوران حاکمیت محلی و استقرار آغازین، دوران تثبیت و اقتدار در منطقه ماوراءالنهر، دوران طالیی و رستاخیز فرهنگی-تمدنی نصر دوم، دوران تنزل اقتدار سیاسی- نظامی و دوران فروپاشی و اضمحلال تقسیم کرده اند. در دوره سوم، یا دوران طلایی و رستاخیز فرهنگی- تمدنی نصر دوم، دولت سامانی در اوج اقتدار خود قرار میگیرد، اما این دوره در شروع خود با شورشها و عصیانهای فراوانی رو به رو بوده است، که اولین آنها شورش اسحاق بن احمد، عموی امیر نصر بن احمد سامانی ۳۳۱-۳۰۱( ه.ق( است. سکه ها، به عنوان مدارکی هستند که نقاط تاریک و مجهول تاریخ را روشن و نمایان می سازند؛ با توجه به سکه های اسحاق بن احمد میتوان به اهمیت شهرها و قدرت اقتصادی منطقه در موقعیت بحران و انتقال قدرت، رابطه اسحاق با خلیفه بغداد و حوزه حکومتی و اختیارات وی پی برد. متاسفانه تاکنون تحقیق جامع و کاملی بر روی سکه های سامانی و زیر مجموعه آن انجام نشده، این مقاله بر آن است به معرفی سکه های معرفی نشده اسحاق بن احمد بپردازد و اوضاع سیاسی و اقتصادی روزگار نصر بن احمد را در بدو حکومت و زمینه های شورش اسحاق بن احمد از قدرت یابی تا فرونشاندن عصیانش، توسط نصر بن احمد را بر اساس سکه های موجود بررسی نماید.

سامانیان، نصر بن احمد، اسحاق بن احمد، سکه شناسی، سمرقند