قدیر نوری قنبلانی - محقق اردبیلی
جواد ابراهیمی حاجیکلائی - محقق اردبیلی
مژگان مردانی طلایی - محقق اردبیلی
جبرائیل رزمجو - محقق اردبیلی
سیدعلی اصغر فتحی - محقق اردبیلی

شته روسی گندم، (Mordvilko) Diuraphis noxia، یکی از آفات مهم غلات دانه­ریز، به­ویژه گندم و جو می­باشد. در این تحقیق، مقاومت نسبی ۳۰ ژنوتیپ گندم و یک رقم تریتیکاله در اتاقک رشدی با دمای ۳±۲۳ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۱۰±۵۰ درصد و دوره نوری ۱۴:۱۰ (تاریکی: روشنایی) در قالب یک طرح کاملا تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. شمارش تعداد شته­های بالغ جلب شده روی ژنوتیپ­ها پس از گذشت ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت از شروع رهاسازی نشان داد که ژنوتیپ­های مورد مطالعه فاقد مقاومت آنتی­زنوزی بودند و تفاوت معنی­داری از نظر تعداد شته­های جلب شده بر روی ژنوتیپ­های مختلف وجود نداشت. در ارزیابی مقاومت آنتیبیوزی، بیش­ترین و کم­ترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) به ترتیب روی ارقام الوند (۲۷۳/۰ بر روز) و بزوستایا (۲۱۴/۰ بر روز) به­دست آمد. در ارزیابی تحمل اختلاف معنی­داری بین ژنوتیپ­های مورد آزمایش از نظر درصد کاهش نسبی ارتفاع و وزن خشک مشاهده شد. در تریتیکاله (رقم جونیلو) و گندم رقم کاسکوژن تحمل نسبی به شته D. noxia داشتند. بر اساس نتایج این پژوهش، کاشت ارقام کاسکوژن و جونیلو به دلیل داشتن مقاومت آنتی­بیوزی متوسط و بیش­ترین میزان تحمل نسبت به شته روسی گندم میتوانند در مدیریت تلفیقی این آفت مفید واقع شود.

آنتی زنوز, آنتی بیوز, تحمل, شته روسی گندم, گندم