ابوالفضل مشکینی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
میلاد حسنعلی زاده - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

عدالت فضایی به معنی توزیع عادلانه منابع و فرصت­های باارزش در فضای جامعه است. تاب­آوری شاخص­های مسکونی یکی از مهم­ترین عناصر و عوامل دستیابی به توسعه پایدار مبتنی بر عدالت فراگیر است. بی­عدالتی در توزیع شاخص­های مسکونی یکی از موضوعات محوری در مطالعات اجتماعی و نیز یکی از مهم ترین ابعاد ملموس بی­عدالتی فضایی است. هدف این پژوهش نیز تحلیل تاب­آوری شاخص­های مسکونی در محله­های شهر قائم شهر با رویکرد عدالت فضایی است. پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع کاربردی و بر اساس روش از نوع ترکیبی است. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه­ای و اسنادی صورت گرفته است. داده­های مربوط به شاخص­های مسکونی از بلوک­های آماری شهر قائم شهر در سال ۱۳۹۵ استخراج شده است. شاخص­های مسکونی در سطح محله در محیط نرم­افزار Excel ثبت و برای وزن­دهی به شاخص­های مسکونی از مدل آنتروپی و برای تحلیل تاب­آوری شاخص­های مسکونی از مدل واسپاس استفاده شده است. سپس نقشه تاب­آوری شاخص­های مسکونی در سطح محله­های شهر قائم شهر در محیط نرم­افزار Arc gis ترسیم شده است. نتایج مدل واسپاس نمایان کرده است که محله ۷ بیشترین و محله ۱۲ ­کمترین میزان تاب­آوری شاخص­های مسکونی را به خود اختصاص داده­اند. همچنین نتایج نشان داد که کل شهر قائم شهر نیز به لحاظ شاخص­های مسکونی تاب­آوری متوسطی دارد. بر اساس نقشه ترسیم شده نیز، بی­عدالتی فضایی در تاب­آوری شاخص­های مسکونی در محله­های شهر قائم شهر به وضوح مشخص شده است، به­طوری­که ۱۰ محله از ۲۰ محله شهر قائم شهر شامل محله­های ۱۲، ۱۷، ۱۶، ۸، ۱۹، ۶، ۲۰، ۱، ۱۰ و ۱۱ از بی­عدالتی در تاب­آوری شاخص­های مسکونی رنج می­برند.

عدالت فضایی, تاب آوری, شاخص های مسکونی, شهر قائم شهر