مرضیه حسن زاده - دانشجوی دکتری، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
فریبا استوار - دانشجوی دکتری، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

بسیاری از آلاینده های موجود در آب برای سلامتی انسان و محیط زیست، مضر و سمی شناخته شده اند. در میان این آلاینده ها آرسنیک از اهمیت بیشتری برخوردار است، چرا که میلیون ها نفر در معرض آب آشامیدنی آلوده به آن قرار دارند. سازمان بهداشت جهانی، حد مجاز آن را کمتر از ۰/۰۱ میلی گرم در لیتر (۱۰ میکرو گرم در لیتر) در آب آشامیدنی مشخص کرده است و همچنین حد مجاز آرسنیک در استاندارد ۱۰۵۳ ایران نیز همین مقدار گزارش شده است. در این مطالعه به بررسی تکنیک های مختلف حذف آرسنیک و همچنین کارایی نانوذرات مختلف در تصفیه آرسنیک از آب آشامیدنی پرداخته شده است. از روش های متداول حذف آرسنیک از منابع آبی می توان به اکسیداسیون، انعقاد و لخته سازی، اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون، تعویض یونی، گیاه پالایی و فناوری های نوین با تکیه بر استفاده از نانوذرات اشاره نمود. یافته ها نشان داد علی رغم درصد بالای حذف آرسنیک با استفاده از روش هایی مانند اکسیداسیون، تعویض یونی و شناورسازی با هوای محلول، این روش ها از لحاظ اقتصادی به صرفه نبوده و مدت زمان حصول به راندمان بهینه بالا می باشد. اخیرا استفاده از نانوذرات بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ بطوری که با استفاده از نانوذرات اکسید فلزاتی مانند آهن مغناطیسی، روی، مس، سریم و آلومینیم می توان آرسنیک محلول در منابع آبی با غلظت بالای mg/L ۵۰ را به طور کامل حذف نمود و پس از اشباع شدن جاذب، با واجذب آلاینده، امکان چندبار استفاده از جاذب ها میسر می باشد. در نتیجه، استفاده از نانوذرات نسبت به فرایندهای شیمیایی بهتر بوده و با توجه به راندمان بالا در زمان کم، از لحاظ اقتصادی به صرفه می باشد.

آرسنیک، استاندارد، منابع آبی، روش حذف، نانوذرات