سارا فروتن - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
محمود شریعت - استاد، گروه علوم محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
میرمسعود خیرخواه زرکش - دانشیار، گروه GIS، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
رحیم سرور - استاد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

شهر ری، در دهه های اخیر رشد بی سابقه ای در شهرنشینی داشته که منجر به تغییرات شدیدی در کاربری اراضی منطقه شده است. از این رو هدف از این مقاله بررسی تغییرات مساحت کاربری اراضی شهر ری در طی سال های ۱۳۶۷ تا ۱۳۸۵ با استفاده از عکس های هوایی و تصاویر ماهواره لندست و IRS است. با طبقه بندی نظارت شده و نظارت نشده تصاویر ماهواره ای نهایتا ۴ کاربری اراضی ساخته شده شهری، زمین های کشاورزی، فضای سبز و زمین های بایر استخراج شد. لایه های کاربری اراضی به صورت دو به دو مقایسه شد و میزان تغییرات کاربری اراضی استخراج شد. نتایج نشان داد که کاربری اراضی ساخته شده شهری و فضای سبز شهری به ترتیب ۳۶۹/۷ و ۵۵/۶ هکتار افزایش و زمین های کشاورزی و زمین های بایر به ترتیب ۲۱۳/۸ و ۲۱۱/۵ هکتار کاهش داشته اند. رشد مناطق مسکونی طی دوره ۶ ساله ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۵ در مجموع با ۲۱۲/۷ هکتار از سرعت بیشتری نسبت به دوره ۱۲ ساله ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۹ با ۱۵۷ هکتار تغییر برخوردار بوده است. برای تعیین میزان خسارات محیط زیستی ناشی از تغییر غیراصولی کاربری های اراضی منطقه در دوره زمانی مورد بررسی، از ماتریس مقایسه زوجی کاربری ها استفاده گردید. نتایج نشان می دهد تبدیل زمین های بایر، کشاورزی و فضای سبز شهری به زمین های مسکونی با مقادیر ۴۴/۶۵، ۴۲/۴۴ و ۱۴/۸۵ از شدت خسارت محیط زیستی بالایی برخوردارند. تغییر کاربری به ویژه از بین رفتن پوشش گیاهی، تاثیر منفی بر روی سیمای سرزمین گذاشته است.

تصاویر ماهواره ای، تغییر، توسعه شهری، خسارت محیط زیستی