سید محمد علی رضوی - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
سمیرا یگانه زاد - ‍‍پژوهشکده علوم و صنایع غذایی
علیرضا صادقی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
شیرین ابراهیم زاده - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
اعظم نیازمند - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

در این مطالعه، خواص هندسی، ثقلی و اصطکاکی چهار واریته کانولای متداول در ایران (به نامهای اس ال ام، هایولا، اکاپی و اورینت) با میانگین رطوبتی ۵/۶% مورد بررسی قرار گرفت. خواص هندسی و ثقلی شامل: طول و قطر دانه، میانگین هندسی قطر، ضریب کرویت، وزن هزار دانه، حجم، دانسیته واقعی، دانسیته توده ای و تخلخل بودند. نتایج نشان داده است که دامنه طول دانه ها از ۹۲۵/۱ تا ۱۵۳/۲ میلی متر، دامنه قطر دانه ها ۵۴۱/۱ تا ۹۳/۱ میلی متر، حداکثر میانگین هندسی قطر ۲ میلی متر در واریته هایولا و حداقل آن ۶۶۹/۱ میلی متر در واریته اس ال ام، حداکثر ضریب کرویت ۹۳/۰ در واریته هایولا و حداقل آن ۸۵/۰ در واریته اس ال ام، وزن هزار دانه از ۰۶/۳ تا ۰۷/۴ گرم، دامنه حجم از ۳۴/۲ تا ۲۵/۳ میلی متر مکعب در واریته های اورینت و هایولا، دانسیته واقعی از ۱۱۵۶ تا ۱۳۰۲ کیلوگرم بر متر مکعب در واریته های اکاپی و اورینت ، دانسیته توده ای از ۹۲/۷۱۰ تا ۷۹/۷۳۸ کیلوگرم بر متر مکعب در واریته های هایولا و اس ال ام و تخلخل بین ۳۷% تا ۰۲/۴۴% در واریته های اکاپی و هایولا می باشد. هم چنین در این پژوهش خواص اصطکاکی دانه کانولا شامل زاویه های ریپوز پر کردن و تخلیه و ضریب اصطکاک استاتیکی روی پنج سطح اصطکاکی (شامل آهن گالوانیزه، شیشه، فایبرگلاس، لاستیک و تخته سه لا) اندازه گیری شدند. زاویه های ریپوز پر کردن و تخلیه به ترتیب در دامنه ۵۴/۲۸- ۸۸/۲۷ درجه و ۶۰/۲۷-۴۸/۲۵ درجه به دست آمدند و در کلیه واریته ها بیشترین ضریب اصطکاک مربوط به سطح لاستیکی و کمترین آن مربوط به شیشه بود. واژه های کلیدی : کانولا، خواص هندسی، خواص ثقلی، خواص اصطکاکی.