رضا فرضی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی نفت، دانشگاه تهران
علی کدخدایی - دکتری زمین شناسی نفت، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز

امپدانس صوتی بصورت حاصل ضرب سرعت در چگالی تعریف می شود که در حقیقت کنترل کننده انعکاس سطوح زیرسطحی هستند. این پارامتر عامل کلیدی در تبدیل داده های لرزه ای و پتروفیزیکی بهمدیگر است. در غیاب داده های لاگ چگالی باید از روش دیگری استفاده کرد. در روش تجربی که بر مبنای معادله پاسخ لاگ چگالی و تئوری الاستیک است با استفاده از داده های سونیک، نوترون و حجم شیل که در اکثر چا هها در دسترس هستند تخمین امپدانس صوتی صورت گرفت. نتایج نشان داد که معادله تجربی بیشتر در سازندهای تمیز (محتوای شیل کمتر از 20% کارآیی بهتری دارد. در روش دیگر از شبکه عصبی مصنوعی استفاده شد که در شیل ها نیز کارکرد بهتری داشت. یک شبکه ی دو لایه ی پس انتشار با الگوریتم آموزش لونبرگ-مارکواردت (trainlm) و 20 نورون در لایه مخفی ایجاد شد که داده های فاکتور فتوالکتریک (PEF) وتخلخل نوترون (NPHI) بعنوان ورودی در نظر گرفته شد. این شبکه قادر است امپدانس صوتی را با ضریب همبستگی 0/9و میانگین خطای مربعات بسیار پایین MSE=0.149E-8 تخمین بزند. بکارگیری این شبکه درچاه Aنشان دهنده ی دقت بسیار بالای آن نسبت به معادله تجربی در محاسبه امپدانس صوتی در سازندهای شیلی است. شبکه عصبی مصنوعی در کنار دیگر روشهای هوشمند میتواند برای سنتز امپدانس صوتی در لایه های شیلی جایی که ریختگی صورت گرفته و یا لاگ صوتی و چگالی وجود ندارد استفاده شود.

امپدانس صوتی، شیل، معادله تجربی، شبکه های عصبی مصنوعی