رسام مشرفی - استادیار گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
حسین صمصامی - استادیار گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سید طالب موسوی - کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم های اقتصادی، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، ، تهران، ایران

حمل ونقل عبوری یا ترانزیت کالا، یکی از پرسودترین خدمات تجاری دنیا، به ویژه برای کشورهایی که از نظر موقعیت جغرافیایی در مسیر ترانزیت بین المللی قرار دارند، به شمار می رود. موقعیت طبیعی و جغرافیایی ایران به گونه ای است که می تواند به عنوان یکی از استراتژیک ترین مسیرهای ترانزیت کالا برای افغانستان و کشورهای شرق آسیای میانه محسوب شود. این منطقه ی محصور در خشکی برای دسترسی به آب های آزاد نیازمند ترانزیت کالا از بنادر ایران است و این مساله می تواند پتانسیل تقاضای حمل بار عظیمی را برای ایران ایجاد کند. در این مقاله، ابتدا به کمک نظریه جاذبه در تجارت بین الملل تخمینی از پتانسیل  تقاضای حمل بار این منطقه از سیستم حمل ونقل ایران و به ویژه حمل ونقل دریایی از طریق بندر چابهار بدست می آید و سپس میزان پتانسیل بار این منطقه تا آینده قابل پیش بینی تخمین زده می شود. معادله ی تصریح شده با استفاده از الگوی داده های ترکیبی با اثرات ثابت در دوره زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ به صورت دو سالانه و در ۳۰ مقطع به روش حداقل مربعات تعمیم یافته برآورد شده است. نتایج نشان می دهد که چشم انداز پتانسیل تقاضای بار این منطقه در افق ۲۰۲۲ بیش از ۲ هزار میلیارد دلار است.

افغانستان و آسیای میانه, تجارت بین الملل, شاخص عملکرد لجستیکی, الگوی جاذبه