حسن سلطانی کوهبنانی - عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام

از عناصر فرهنگ عامه، باور به تاثیر اجرام آسمانی بر سرنوشت افراد انسانی در آثار نظم ونثر، مدت ها بازتاب داشته است و امروزه نیز در گفتار روزمره، کاربرد دارد. در این مقاله، نمود چنین باوری در شرفنامه ی شرف الدین بدلیسی از دوره ی صفویه و تاریخ اردلان مستوره اردلان از روزگار قاجار، به شیوه ی کتابخانه ای، توصیف و تحلیل شده است. پایه ی این پژوهش، تا حدودی بر «نگرش خاص» و «سبک شناسی تکوینی» مطرح شده از سوی شمیسا استوار است. در باورهای هر دو تاریخ نگار، واژگان، ترکیبات و عباراتی با این مضمون، دیده می شود. این دو مولف، اصطلاحات با بار معنایی مثبت را برای حاکمان و شاهزادگان، باورداشته و به کار برده اند. کاربرد واژگان مثبت درباره ی حاکمان، می تواند بازتاب روزگار مولف باشد که پادشاهان، بی کفایتی خود را به تاثیر افلاک نسبت می داده اند و نیز به حاکمیت خود از این طریق، مشروعیت می بخشیدند.

فرهنگ عامه، باورهای کهن، نجوم قدیم، شرفنامه، شرف الدین بدلیسی، تاریخ اردلان، مستوره اردلان ( کوردستانی)