مریم علیمرادی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاداسلامی واحد بندرعباس

از ساختمان تشکیل دهنده ی فعل، علاوه بر ساده و مرکب، فعل پیشوندی است. ساختمان فعل های پیشوندی بدین گونه است که پیشوندی از قبیل: بر، در، باز، فرا، فرود ... در ابتدای فعل قرار می گیرد و ا غلب معنی فعل را نسبت به ساختمان ساده ی آن تغییر می دهد و فعلی با معنای جدید می سازد. بسامد فعل های پیشوندی درگذشته بیش از امروز بود. درمتون پیشین از جمله تاریخ بیهقی، که کتابی تاریخی و ادبی است و اهمیت زیادی هم در شیوه تاریخ نگاری و وقایع و رخدادهای تاریخی زمان غزنویان دارد و هم آراسته به زیبایی های ادبی بی نظیری است؛ درصد بالایی از فعل های پیشوندی در معناهای گوناگون دیده می شود، همچنین گاهی یک فعل پیشوندی یکسان با معنایی متفاوت، در جمله های مختلف آنبه کاررفته است. با وجود اینکه امروزه درصد بالایی از این فعل ها، از بین رفته و کاربردی در نحو جمله های امروزی ندارند؛ توجه به اینگونه فعل ها درکتابی همچون تاریخ بیهقی، نمونه ای از غنای زبان فارسی در قرن های ابتدایی بویژه سبک نثر مرسل را متذکر است.

تاریخ بیهقی، ساختمان فعل، فعل پیشوندی