محمود احمدی - دانشیار آب و هواشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، تهران
زهرا سادات میرزایی - کارشناس ارشد آب و هواشناسی، داانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، تهران
عباسعلی داداشی رودباری - پژوهشگر پسادکتری آب و هواشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد

بی هنجاری دمای سطح زمین (LSTA) متغیری کلیدی در مطالعات اقلیمی، کشاورزی، و مدیریت منابع آب است. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات فصلی و روند بی هنجاری دمای سطح زمین روز و شب ایران است. بی هنجاری دمای سطح زمین برگرفته از سنجنده MODIS ماهواره Terra طی دو بازه زمانی روز و شب برای دوره ۲۰۰۱-۲۰۱۸ بررسی شده است. برای درستی سنجی داده های دمای سطح زمین از داده های هشت ایستگاه همدید با روش رگرسیون خطی استفاده شد که نتایج نشان از دقت بالای این داده ها در کشور را داشته است. نتایج نشان داد بی هنجاری منفی در مناطق خشک کم ارتفاع و بی هنجاری مثبت در مناطق مرتفع و عرض های جغرافیایی بالا دیده می شود. تحلیل روند نشان داد بی هنجاری دمای سطح زمین روز و شب با سرعت متوسط ۰۱/۰ و ۰۲/۰ درجه سلسیوس به ازای هر سال در حال افزایش است. بیشینه نمره Z آزمون من- کندال (روند مثبت) با ۸۰/۳ در فصل تابستان برای شب و روز اتفاق افتاده است. برعکس، روند منفی در بی هنجاریها برای مناطق خشک جنوب شرقی و داخلی و کوهپایه های زاگرس و البرز جنوبی به دست آمده است.

ایران, بی هنجاری دمای سطح زمین, سنجنده MODIS, ماهواره Terra