محمد جلیل پور - کارشناسی ارشد زمین شناسی، گرایش تکتونیک از دانشگاه تبریز
بهزاد زمانی - دکتری تکتونیک از دانشگاه شیراز، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز
محسن موید - دکتری پترولوژی از دانشگاه شهید بهشتی، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز

در این تحقیق گنبد نمکی خواجه در استان آذربایجان شرقی از دیدگاه ساختاری بررسی شده و سپس امکان ذخیره سازی گاز در این گنبد مورد کنکاش قرار گرفته است. در اثر صعود این گنبد نمکی ساختارهای بسیار متنوعی همچون گسلهای معکوس حاشیهای، گسلهای نرمال شعاعی، چینها و کارستها توسعه یافته اند. در بخش شمالی گسل تبریز زنجیرهای از ساختارهای حوضه مانند و گنبدها وجود دارد که همگی دارای کشیدگی با روند شمال غربی – جنوب شرقی هستند. گنبد نمکی خواجه نیز در حاشیه جنوبی یکی از همین حوضهها تشکیل شده است. عوامل مختلفی در صعود این گنبد مؤثر بودهاند که از مهمترین آنها رژیم تکتونیکی حاکم بر منطقه میباشد. تنش فشارشی حاکم بر منطقه، منجر به تشکیل این حوضه ها شده و در ضمن آن در محل تقاطع گسل تبریز و شاخه فرعی(شمال غربی- جنوب شرقی)گسل نهند پهنه ضعیف و مناسبی برای صعود و تشکیل گنبد نمکی خواجه فراهم کرده است. عوامل دیگری همچون نیروی شناوری، تداوم تنشهای فشارشی وبارگذاری تفاضلی نیزعامل تداوم صعود گنبد نمکی بوده اند. گنبد نمکی خواجه جوان بوده و امروزه نیز در حال صعود می- باشد. از لحاظ میزان خلوص، مقداردرصد NaCl بالا بوده و فاقد ناخالصیهای MgCl و 2 KCl میباشد و از این رو برای انجام فرآیند انحلال مناسب است. وجود میانلایههای غیرقابل حل مارن در داخل لایههای نمک، می تواند مشکل ساز باشد و درانجام فرآیند انحلال، اختلال ایجاد میکند. در ارتباط با ذخیرهسازی گاز این گنبد از نظر گسترش عمقی و برآورد حجم ذخیره سازی نیاز به بررسی های تحت الارضی دارد ولی از نظر سایر عوامل موثر بر ذخیره سازی مناسب برای ذخیره سازی گاز بنظر می رسد.

گنبد نمکی خواجه، تحلیل ساختاری، گسل، چین، سیستم شکستگی