سیدولی کاظمی رضایی - Islamic Azad University, Kermanshah Branch, Kermanshah, Iran
جعفر حسنی - Department of Clinical Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran
سیدعلی کاظمی رضایی - Department of Clinical Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran

مقدمه: با توجه به شیوع نسبتا بالای اختلال وسواس و مزمن و هزینه بر بودن آن، لزوم تشخیص و درمان به موقع آن امری ضروری است که طی چند دهه اخیر مطالعات زیادی جهت شناسایی عوامل روانشناختی دخیل در شروع و تداوم این اختلال انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه کمال گرایی و راهبردهای کنترل فکر در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی و افراد بهنجار صورت گرفت. روش کار: روش پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران در سال ۱۳۹۶ بودند که ۳۰ نفر (۱۹ زن و ۱۱ مرد) مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی با ۳۰ نفر از افراد بهنجار براساس نمونه گیری در دسترس و با در نظر گرفتن همتاسازی از نظر سن، جنسیت، تحصیلات و تاهل انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه کمال گرایی چند بعدی تهران و پرسشنامه کنترل فکر (ولز و دیویس، ۱۹۹۴) استفاده شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی شامل تحلیل واریانس چند متغیره در نرم افزاز SPSS نسخه ۲۰ در سطح معناداری (۰۵/۰ > P) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی و افراد بهنجار در متغیرکمال گرایی و راهبردهای کنترل فکر تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین صورت که میانگین نمرات افراد دارای اختلال وسواس فکری- عملی در مولفه های کمالگرایی خودمدار، دیگرمدار و جامعه مدار، بیشتر از گروه بهنجار بود (۰/۰۰۱ > P). همچنین در راهبردهای کنترل فکر در خرده مقیاس های توجه برگردانی، نگرانی، کنترل اجتماعی، تنبیه و ارزیابی مجدد، به طور معناداری بالاتر از گروه بهنجار بود (۰/۰۰۱ > P). نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش حاضر می توان گفت که کمال گرایی و راهبردهای کنترل فکر دو سازه شناختی هستند که ممکن است بر علائم اختلال وسواس فکری- عملی تاثیر گذاشته و موجب تشدید و تداوم این اختلال شوند و از این رو در مداخلات درمانی، تمرکز بر تعدیل کمال گرایی و جایگزین کردن راهبردهای مقابله ای سازگارانه به جای راهبردهای ناسازگارانه می تواند به کنترل علائم وسواسی کمک کند.  

Obsessive-compulsive Disorder, Perfectionism, Thought Control Strategies, اختلال وسواس فکری- عملی, کمال گرایی, راهبردهای کنترل فکر