فاطمه نظری - Azad University
پروانه قدسی - Azad University
مجید ابراهیم پور - Azad University

مقدمه: ذهن خوانی یکی از مشکلات افراد بیش فعال است درک خود و دیگران برای داشتن تعاملات اجتماعی موثر، ضروری است که نقش مهمی درسلامت روابط بین فردی ایجاد می کند. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش "توانبخشی شناختی" بر ذهن خوانی بزرگسالان دارای بیش فعالی-همراه با نقص توجه در سال ۱۳۹۸ انجام شد. روش کار: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مبتلا به اختلال بیش فعالی، سنین بین ۲۰ تا۴۰ سال در دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان در سال ۱۳۹۸بودند. نمونه این پژوهش ۲۴ تن بودند که باروش نمونه گیری در دسترس شناسایی شده وبه روش تصادفی ساده (قرعه کشی ساده) به دو گروه تقسیم شدند. ۱۲تن در گروه مداخله و ۱۲ تن به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس رتبه بندی بیش فعالی همراه با نقص توجه بزرگسالان بارکلی"(Barkley Adult ADHD Rating Scale) و "ذهن خوانی از طریق چشم ها" (Reading the Mind in the Eyes) استفاده شد. شاخص روایی محتوا  و نیز پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ اندازه گیری شد. آموزش "توانبخشی شناختی" شامل۳۶ تمرین آموزش نرم افزاری و۲۴ تمرین دستی (مداد- کاغذی) با تمرکز بر حافظه، توجه، بازداری وذهن خوانی بود. گروه مداخله۱۹ جلسه ۴۵ دقیقه ای آموزش"توانبخشی شناختی" دریافت کردند. داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۴ تحلیل شدند. یافته ها: بین دو گروه کنترل و مداخله در متغیر ذهن خوانی (۰/۰۰۱=P=۱۷/۱۴۳, F) بعد از مداخله تفاوت معناداری از نظر آماری وجود داشت. اندازه اثر نیز نشان داد حدود ۴۳ درصد از تفاوت های مشاهده شده در متغیر ذهن خوانی ناشی از عضویت درگروه (مداخله) است. نتیجه گیری: آموزش "توانبخشی شناختی"  قادر است بر ذهن خوانی بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه بانقص توجه اثر بگذارد. لذا پیشنهاد می شود برای ارتقاءسلامت و بهبود روابط بین فردی و خانوادگی افراد بیش فعال بزرگسال از آموزشی "توانبخشی شناختی" استفاده شود.   

Cognitive Rehabilitation, Mind Reading, Adult Hyperactivity., توانبخشی شناختی,  ذهن خوانی, بیش فعالی بزرگسالان.