حسن شاهسواران - Ph.D. student of Health Services Management, School of Medical Sciences and Technologies, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
کامران حاجی نبی - Assistant Professor, Department of Health Services Management, School of Medical Sciences and Technologies, Science and Research branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
بهزاد هوشمند - Professor, Department of Periodontics, Dental School, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
محمود محمودی مجدآبادی فراهانی - Professor, Department of Health Services Management, School of Medical Sciences and Technologies, Science and Research branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

زمینه و هدف: سلامت دهان جزو لاینفک سلامت عمومی و یکی از لازمه های زندگی خوب به شمار می آید. برخورداری از دهان و دندان های سالم نیازمند مراقبت های فردی، تدوین و اجرای برنامه های مداخله ای در سطح جامعه و مراقبت های حرفه ای است. هدف از انجام این پژوهش طراحی الگوی مدیریت خدمات دندانپزشکی برای ایران بود. روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش اجرا جزو تحقیقات توصیفی و از نظر نوع شناسی توصیفی در زمره پژوهش های پیمایشی بود. جامعه آماری مورد نظر افراد خبره دندانپزشکی بودند. برای انجام مطالعه از میان سیاستگذاران، برنامه ریزان، مدیران، اساتید دانشگاه و کارکنان حوزه خدمات دندانپزشکی کشور، خبرگان دندانپزشکی با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند جهت انجام مصاحبه های عمیق به روش گراندد تئوری برای گردآوری شاخص های مدیریت خدمات دندانپزشکی جهت ارائه مدل مناسب انتخاب شدند. متن مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری، عبارت به عبارت و جمله به جمله، به روش تحلیل مقایسه ای مداوم مورد بررسی قرار گرفت. برای تحلیل، روش نظریه مبنایی مورد استفاده قرار گرفت و داده های گردآوری شده در ۳ مرحله کدگذاری شدند. جهت سنجش روایی محتوا در مصاحبه ها از روش بازخورد مشارکت کنندگان و دریافت نظرات همکاران استفاده شد. برای اطمینان از پایایی در مصاحبه ها از ۲ روش بازآزمون و ۲ کدگذار استفاده شد. در این مطالعه از روش دلفی در بخش طراحی مدل استفاده شد. یافته ها: بر اساس مدل به دست آمده ۲۹ عامل در مدیریت خدمات دندانپزشکی موثر بودند. شاخص های به دست آمده وارد نظرسنجی دلفی شدند. طی مراحل دلفی در مورد ۲۹ شاخص اجماع حاصل گردید و در ۵ بعد (مولفه) شامل برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت، نظارت و کنترل دسته بندی شدند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که الگویی با ۵ مولفه برای مدیریت خدمات دندانپزشکی کشور ایران مناسب می باشد و برنامه ریزان و سیاستگذاران بخش سلامت می توانند در راستای بهبود ارائه خدمات دندانپزشکی از آن استفاده نمایند.

Management model, design, dental services, Iran, الگوی مدیریت, طراحی, خدمات دندانپزشکی, ایران