رضا عبدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
مهدی یاسی - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
رضا سکوتی اسکوئی - دانشیار، مرکز‎ ‎تحقیقات‎ ‎کشاورزی‎ ‎و‎ ‎منابع‎ ‎طبیعی استان آذربایجان‎ ‎غربی
احسان محمدی - کارشناس ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

تعیین جریان زیست محیطی در سامانه­ های رودخانه­ ای و سایر اکوسیستم ­های آبی، علم جدیدی در ایران و دیگر کشورهای در حال توسعه است. این پژوهش به ارزیابی نیاز اکولوژیکی در یک رودخانه، با روش­های مختلف و اکوهیدرولوژیکی می­ پردازد. در این تحقیق، نیاز زیست محیطی رودخانه زرینه­ رود (در شمال غرب ایران) در محدوده مطالعاتی پایین­ دست سد بوکان تا محل ورود به دریاچه ارومیه (در حدود ۱۴۰ کیلومتر) با چهار روش Tennant ،Tessman مدل ذخیره رومیزی و انتقال منحنی تداوم جریان برآورد شده است. برای این منظور از اطلاعات آب سنجی ایستگاه هیدرومتری ساری قمیش استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل، مقادیر به دست آمده از روش FDC Shifting به دلیل در نظر گرفتن شرایط مدیریت اکولوژیکی نسبت به سایر روش ها ارجحیت دارد. بنابراین، نیاز زیست محیطی رودخانه زرینه ­رود در طبقه مدیریت زیستی C (حفظ حداقل شرایط زیستی رودخانه) به طور متوسط برابر ۱۶.۷ مترمکعب بر ثانیه (معادل ۳۳ درصد دبی متوسط سالانه) برآورد شده است. توزیع ماهانه جریان زیست محیطی پیشنهادی با مقادیر نظیر دبی متوسط ماهانه ایستگاه هیدرومتری ساری قمیش مقایسه شده است. دوره بحرانی رودخانه سه ماهه مرداد تا مهر می­ باشد. نیاز زیست محیطی در این ماه­ ها به­ ترتیب ۱۲.۶، ۱۱.۶ و ۶.۳ مترمکعب بر ثانیه به سمت پایین دست رودخانه است.

اکو-هیدرولوژی, نیاز اکولوژیکی, DRM, FDC Shifting, Tennant