علی کاظمی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری زهکشی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان
فردین بوستانی - دکترای تخصصی هیدرولوژی و منابع آب، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد
ناصر طالب بیدختی - دکترای تخصصی عمران و محیط زیست

جمع آوری و ذخیره آب باران برای مصارف مختلف از جمله مصارف شرب در ایران و بسیاری از جاهای دیگر مرسوم بوده است. منطقه لارستان با جمعیتی بالغ بر 269544 نفر و مساحت تقریبی 26964 کیلومتر مربع دارای اقلیم گرم و خشک است. در این منطقه استفاده از آب انبارها برای تهیه آب شیرین علیرغم داشتن آب لوله کشی هنوز هم مرسوم است. منبع تأمین کننده آب این آب انبارها رواناب حاصل از بارش های زمستانه است لذا بررسی وضعیت کیفی آب این آب انبارها برای شناسایی منابع احتمالی آلودگی و ارائه راه کارهایی برای بهبود وضعیت این مخازن ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش تعداد 30 نمونه آب از آب انبارهایی که بیشترین مصرف کننده را دارا می باشند از مناطق شهری، روستایی و صحرایی منطقه لارستان فارس در شهریور ماه سال 1389 برداشت گردید. تعداد 12 نمونه آب برای آنالیز پارامترهای فیزیکی و شیمیایی شامل، کدورت، هدایت الکتریکی، کل جامدات محلول، دما، PH، سختی کل، سختی کلسیم، سختی منیزیم، کلرور، قلیائیت متیل اورانژ، قلیائیت جزئی، قلیائیت کل، بی کربنات، سدیم، فلوراید، فسفات، سولفات، نیترات، نیتریت، آمونیاک، مس، آهن و منگنز و تعداد 18 نمونه آب برای آنالیز پارامترهای میکروبی شامل، کلیفرم احتمالی، تاییدی، گرماپای و HPC مورد بررسی قرار گرفت. مطابق نتایج حاصل از آنالیز نمونه ها و مقایسه آنها با استانداردهای مربوطه، چنین برآورد گردید که کدورت در 17%، فسفات 50%، نیتریت 8% نمونه ها بیشتر از حد مجاز و فلوراید در تمام نمونه ها کمتر از حد مطلوب توصیه شده بوده است. همچنین از لحاظ پارامترهای میکروبی در 100 میلی لیتر از نمونه ها تعداد کلیفرم در مرحله احتمالی در 100% و در مرحله تأییدی در 92% بیشتر از حد مجاز بوده است و در 69% نمونه ها هم کلیفرم مدفوعی مشاهده شده است. کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب ذخیره شده در آب انبارهای منطقه لارستان در محدوده توصیه شده می باشد و در مقایسه با استانداردهای موجود از کیفیت مطلوبی برخوردار است و شاید بتوان گفت بهترین ذخیره موجود آب آشامیدنی در منطقه می باشد. تنها موارد اصلی محدود کننده آن فلوراید، فسفات و نیتریت است. اما متاسفانه به علت عدم توجه به نگهداری مطلوب این ذخایر با ارزش آب و آلوده ساختن آنها به آلاینده های میکروبی از کیفیت آشامیدنی این آب ها به شدت کاسته شده که با پاره ای تمهیدات می توان کیفیت آب این مخازن را بهبود بخشید

آب انبار، پارامترهای فیزیکی، شیمیایی، میکروبی و کلیفرم