بهنام عسگری لجایر - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، صندوق پستی: ۵۱۶۶۶۱۶۴۲۲، تبریز ایران
نصرت اله نجفی - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، صندوق پستی: ۵۱۶۶۶۱۶۴۲۲، تبریز ایران
ابراهیم مقیسه - پژوهشکده ی کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: ۱۴۹۸-۳۱۴۸۵، کرج- ایران
محمد مسافری - مرکز تحقیقات سلامت و محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، صندوق پستی: ۵۱۶۵۶۶۵۹۳۱، تبریز ایران
جواد هادیان - پژوهشکده ی گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، صندوق پستی: ۱۴۸۳۹۶۳۱۱۳، تهران ایران

اثر لجن فاضلاب در سطوح صفر، ۱۵، ۳۰ و ۶۰ گرم بر کیلوگرم خاک که در معرض پرتو گاما با دزهای صفر، ۵، ۱۰ و kGy ۲۰ قرار گرفته بودند، بر جذب عناصر غذایی پرمصرف و سدیم در ریشه و شاخساره گیاه ریحان بررسی شد. نتایج نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب پرتوتابی شده و نشده در سطوح ۱۵ و ۳۰ گرم بر کیلوگرم خاک سبب افزایش جذب فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم ریشه و شاخساره و نیتروژن شاخساره گردید. کاربرد ۶۰ گرم بر کیلوگرم لجن فاضلاب پرتوتابی شده و نشده با دزهای پرتوتابی مورد استفاده در این پژوهش بر جذب فسفر، پتاسیم، منیزیم و سدیم شاخساره و ریشه، نیتروژن شاخساره و کلسیم ریشه تاثیر معناداری نداشت اما باعث کاهش معنادار جذب کلسیم شاخساره نسبت به شاهد گردید. بیش­ترین جذب فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم شاخساره و ریشه و نیتروژن شاخساره از کاربرد ۳۰ گرم بر کیلوگرم لجن فاضلاب پرتوتابی شده با دز kGy ۲۰ حاصل گردید. بیش­ترین جذب سدیم ریشه و شاخساره نیز از کاربرد ۳۰ گرم بر کیلوگرم لجن فاضلاب پرتوتابی شده با kGy ۱۰ مشاهده شد. با به کارگیری لجن پرتوتابی شده نسبت به پرتوتابی نشده در هر سطح، مقدار جذب تمام عناصر مورد مطالعه در ریشه و شاخساره افزایش یافت.

پسماندهای آلی, پرتوهای یون ساز, عناصر غذایی پرمصرف, گیاه دارویی