مازیار ظهرابی - دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
حسن مسلمی نائینی - عضو هیئت علمی/دانشگاه تربیت مدرس
سیامک مزدک - استادیار گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی تفرش
حسین طالبی قادیکلایی - استادیار گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

فرایند شکل دهی غلتکی سرد یکی از روش های پرکاربرد در تولید لوله و پروفیل های فلزی می باشد. علی رغم مزایای فراوان این روش، پروفیل های فلزی دارای تاخوردگی با قابلیت شکل دهی پایین مانند پروفیل های آلومینیومی، در هنگام تولید دچار پدیده شکست می شوند. طراحی مناسب خط تولید و الگوی گل می تواند در پیشگیری از این عیب موثر باشد. در این مقاله، به بررسی و مقایسه سه معیار شکست نرم بروزو، آیادا و رایس-تریسی برای پیش بینی پدیده شکست در فرایند شکل دهی مجدد مقطع تاخورده پرداخته شده است. به این منظور شبیه سازی اجزای محدود توسط نرم افزار آباکوس با در نظر گرفتن معیار شکست انجام شد. برای اعتبارسنجی نتایج از آزمایش تجربی و شبیه سازی اجزای محدود له کردن لوله استفاده شد. نتایج آزمایش له کردن لوله نشان دهنده دقت بالاتر معیار بروزو نسبت به دو معیار دیگر می باشد. سپس با استفاده از سابروتین نوشته شده فرایند شکل دهی مجدد مقطع فولادی دارای تاخوردگی شبیه سازی و نتایج آن با نمونه تجربی مقایسه شد. در شکل دهی مجدد مقطع فولادی تاخورده همانند آزمایش تجربی شکستی مشاهده نشده است. در شبیه سازی فرایند شکل دهی مجدد مقطع آلومینیومی دارای تاخوردگی هر یک از معیارهای بروزو، رایس-تریسی و آیادا به ترتیب طول شکست ۹۲/۱۰ ، ۰۵/۱۶ و ۵۸/۲۰ میلی متر را پیش بینی می کنند. در نتیجه با توجه به صحت بالاتر معیار بروزو در پیش بینی شکست در آزمایش له کردن لوله، طول شکست حاصل از این معیار در فرایند شکل دهی مجدد مقطع آلومینیومی دارای تاخوردگی به عنوان مقدار قابل اعتماد انتخاب شد.

شکل دهی غلتکی, شکل دهی مجدد, مقطع دارای تاخوردگی, شکست, معیار شکست نرم