صدیقه پاکمهر - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
مسعود یزدان پناه - دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
مسعود برادران - دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران

کشاورزی و منابع آبی نسبت به تغییرات آب و هوایی آسیب پذیرند؛ ازاین رو، لازم است کشاورزی و روش های انجام آن برای کاهش یا جلوگیری از خطرات، با محیط در حال تغییر سازگار شوند. هدف این مطالعه، تعیین رفتار سازگاری کشاورزان در رویارویی با کم آبی با استفاده از دو نظریه انگیزه حفاظت (PMT) و نظریه شناختی الگوی تنش است. روش پژوهش، توصیفی - پیمایشی و جامعه آماری کشاورزان شهرستان شوشتر در استان خوزستان است. اندازه نمونه با استفاده از جدول بارتلت، برابر با ۲۵۱ نفر تعیین شد و روش نمونه گیری، تصادفی متناسب بود. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخت بود. روایی پرسش نامه براساس نظر کارشناسان و اعضای هیئت علمی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد (۸۸/۰-۶۰/۰). نتایج تجزیه و تحلیل معادلات ساختاری نشان دادند در نظریه انگیزه حفاظت، اثربخشی پاسخ و هزینه پاسخ در برابر تغییرات آب و هوایی، پیش بینی کننده های مهمی برای رفتار سازگاری اند. نظریه انگیزه حفاظت می تواند تقریبا ۲۵ درصد از رفتار سازگاری را تبیین کند. همچنین نتایج نشان دادند در نظریه شناختی تنش، ارزیابی تقاضا، خودکارآمدی و اثربخشی جمعی تاثیر معنی داری بر کنارآمدن و کنارآمدن، تاثیر معنی داری بر رفتار داشته اند. این الگو ۲۸ درصد از واریانس رفتار سازگاری را توجیه می کند. علاوه بر این، ارزیابی تقاضا، خودکارآمدی و اثربخشی جمعی به طور غیرمستقیم بر سازگاری تاثیر گذاشته اند.

تغییرات آب و هوایی, کم آبی, سازگاری, نظریه انگیزه حفاظت, نظریه شناختی تنش