مریم صالحی
لیلا شبانی
محمد رضا سبزعلیان
مجید شریفی تهرانی

گیاه چچم چند ساله یا Lolium perenne با گروه مهمی از اندوفایت ها، قارچ هایی از جنس Neotyphodium رابطه همزیستی دارد. اعطای خصوصیات مطلوب زراعی و افزایش مقاومت به تنش های محیطی از آثار مهم همزیستی قارچ های اندوفایت برای گیاهان میزبان است، که در پی تغییرات مورفولوژیک و فیزیولوژیک در گیاه حاصل می شوند. در این پژوهش تاثیر نیکل و همزیستی اندوفایت بر برخی شاخص های رشد و جذب نیکل در دو جمعیت از گیاه لولیوم مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور دو جمعیت از این گیاه با و بدون قارچ اندوفایت (E+، E-) مورد استفاده قرار گرفتند. ۳ ماه بعد از اعمال تیمار (به صورت ۰، ۳۰، ۹۰ و ۱۸۰ میلی گرم نیکل در هر کیلوگرم خاک) شاخص های رشد شامل وزن تر، خشک و طول ریشه و اندام هوایی، تعداد پنجه و میزان جذب نیکل در ریشه و اندام هوایی در هر گلدان اندازه گیری شد. پس از ۳ ماه از تیمار گیاهان، کاهش معنیدار در زیست توده ریشه و اندام هوایی در گیاهان با و بدون اندوفایت در تیمار ۱۸۰ مشاهده شد و آلودگی به اندوفایت زیست توده گیاهان را کاهش داد. اگرچه، عفونت اندوفایت بهطور معنیداری توانایی پنجهزنی را در هر دو جمعیت رایگراس بهبود بخشید. میزان جذب نیکل در ریشه و اندام هوایی در هر دو جمعیت همراه با افزایش نیکل در خاک افزایش معنی دار نشان داد. حضور اندوفایت در هر دو جمعیت لولیوم عامل مهمی در کاهش جذب نیکل ریشه به منظور کاهش اثرات منفی این عنصر در گیاه شد. همچنین می توان جمعیت اول را به سبب تولید پنجه بیشتر و جذب بیشتر نیکل در اندام هوایی جمعیت مناسبتری به جهت کشت در شرایط تنش معرفی کرد.

Key words: Endophyte, Lolium perenne, Neotyphodium, Nickel, واژه های کلیدی: اندوفایت, رای گراس, نئوتیفودیوم, نیکل