علی اصغر حاتم نیا - Ilam University
طاهره ولدبیگی - Ilam University
ناصر عباسپور - Urmia University

شوری یک پدیده پیچیده می­ باشد که تنها سبب اثرات اسمزی نمی­ شود بلکه همچنین سبب اثرات سمی یونی و بهم خوردن تعادل مواد غذایی می­ شود. به منظور بررسی اثرات شدت و مدت زمان اعمال تنش کلرید سدیم بر برخی شاخص­ های بیوشیمیایی و فتوسنتزی توتون آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در محیط کشت هیدروپونیک در پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه ارومیه  اجرا گردید. در این مطالعه اثرات ۵ سطح کلرید سدیم (۰، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی ­مولار کلرید سدیم) و سه مرحله زمانی (۲، ۵ و ۱۲ روز) بررسی شد. نتایج نشان داد که تنش کلرید سدیم سبب کاهش وزن خشک و میزان رنگیزه­ های فتوسنتزی نسبت به شاهد شده در حالی­که محتوی پرولین نسبت به شاهد افزایش یافته است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده­ ها نشان داد که سطوح کلرید سدیم، مدت زمان اعمال تنش و اثرات متقابل تنش و زمان، اثر معنی­ داری در سطح احتمال ۱% بر روی میزان هدایت روزنه­ ای، تعرق، غلظت دی اکسید کربن، هدایت روزنه ­ای و مصرف و کارایی مصرف آب داشته است. سطوح کلرید سدیم و اثرات متقابل تنش و زمان اثر معنی­ داری بر روی میزان فتوسنتز خالص داشته است. فتوسنتز خالص، هدایت روزنه­ ای، نسبت تعرق، غلظت دی اکسید کربن بین سلولی و هدایت مزوفیلی در سطح ۲۰۰ میلی مولار کلرید سدیم در ۱۲ روز بعد اعمال تنش نسبت به شاهد به ترتیب ۷۴%، ۹۷%، ۹۰%، ۴۸% و ۵۹% کاهش را نشان دادند. این نتایج نشان دادند که تحت تنش کلرید سدیم ممکن است محدودیت­ های روزنه­ ای عامل اصلی کاهش میزان فتوسنتز در گیاه توتون ­باشند.

Proline, Photosynthetic parameters, Hydroponic culture, Stomatal conductance, Transpiration rate, پرولین, شاخص های فتوسنتزی, کشت هیدروپونیک, هدایت روزنه ای, میزان تعرق