طیبه احمدی - دانشگاه شهرکرد
لیلا شبانی - دانشگاه شهرکرد
محمد رضا سبزعلیان - دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات

دیودهای پخش کننده نور (LEDs) می توانند نور مورد نیاز برای رشد گیاه را در کیفیت و کمیت ویژه ای فراهم آورند. بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی در دنیا است که کاربردهای زیادی در صنایع دارویی و مواد معطر دارد. ریزوم های M. officinalis در گلدان کشت داده شد و در اتاقک حاوی لامپ های LED با طیف نوری قرمز (۱۰۰%)، آبی (۱۰۰%)، ۷۰% قرمز بعلاوه ۳۰% آبی و سفید (۱۰۰%) با شدت نوری ۳۰۰ میکرومول بر مترمربع بر ثانیه و در شرایط گلخانه ای به عنوان نمونه کنترل تجاری قرار داده شدند. بیشترین تعداد ساقه و برگ در هر گلدان در نورهای قرمز و ترکیب قرمز+آبی مشاهده شد و میانگین ارتفاع ساقه گیاهان در تیمار دارای نور قرمز بالاترین میزان بود. همچنین در نورهای LED میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئید افزایش یافت اما نسبت کلروفیل a/b تنها در اتاقک دارای LEDهای قرمز بیشترین مقدار بود. میزان ترکیب رزمارینیک اسید در اندام هوایی در LEDهای قرمز بالاترین میزان بود، به طوری که این منبع نور سبب افزایش رزمارینیک اسید به اندازه ۱۶/۳۰ درصدی نسبت به LED سفید (که برای نمونه های موجود در دستگاه نمونه کنترل محسوب می شود) و افزایش ۵۲/۴۴ درصدی در مقایسه با نمونه های موجود در گلخانه شده بود، اما این ماده در ریشه های گیاهان موجود در گلخانه بیشترین مقدار را نشان داد. از آن جایی که پاسخ گیاهان بادرنجبویه در این پژوهش در شرایط نوری LED نسبت به نمونه های گلخانه دارای منابع نوری فلورسنت و نور طبیعی بسیار بهتر بود، بنابراین، برای این گیاه استفاده از منابع نوری مصنوعی مانند LEDها به عنوان منابع نوری جایگزین در گلخانه ها جهت بهبود رشد و افزایش مواد موثره پیشنهاد می شود.

: Improvement of growth + Lemon blam + Light Emitting Diodes + Secondary metabolites, کلمات کلیدی: بادرنجبویه + بهبود رشد + دیودهای پخش کننده نور + متابولیتهای ثانویه